Menigeen verwachtte het de afgelopen weken al: Schröder zal bij de parlementsverkiezingen in Duitsland verliezen en Merkel zal niet winnen. Het is ook gebeurd. De rood-groene regeringscoalitie heeft haar meerderheid in de Bondsdag verloren. CDU/CSU is dan wel de grootste partij in het parlement, maar ze kan haar beoogde regering met de liberale FDP niet vormen. Volgens de voorlopige einduitslag komt CDU/CSU uit op ruim 35 procent, een verlies van meer dan 3 procent.Slechts twee keer eerder sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog behaalden de christen-democraten zo’n slecht resultaat. De kleine FDP won, maar te weinig om het verlies van CDU/CSU te compenseren.

Het gevolg is dat er geen duidelijke winnaar is. Tal van politicologen zullen daar een verklaring voor hebben, maar daar komt de Duitse burger en de Duitse politiek niet verder mee. De grote vraag is: hoe nu verder?

Laat één ding duidelijk zijn: makkelijk wordt het niet. Dat werd gisteravond al duidelijk toen zowel Schröder als Merkel zichzelf opwierp als de nieuwe regeringsleider.

Schröder wil ondanks zijn nederlaag doorregeren, omdat hij tegen alle verwachting in het verlies van zijn partij beperkt heeft gehouden. Dat is een prestatie, maar verloren heeft hij intussen wel. De SPD is niet meer de grootste partij in de Bondsdag. Tel daarbij op de magere prestaties van zeven jaar rood-groen en het mag duidelijk zijn dat Schröder voor zijn beurt praat.

Merkel stelt zich bescheidener op omdat ze het povere resultaat van gisteren zich persoonlijk aantrekt, maar ze wil niettemin als leider van de grootste fractie in de Bondsdag eveneens een kabinet formeren.

Degene van beide politici die de opdracht krijgt een regering samen te stellen, staat voor een bijna onmogelijke taak. Schröder moet zijn bestaande rood-groene coalitie met de Linkse partij of met de FDP uitbreiden. Is de Linkse partij of de FDP daartoe bereid? Merkel op haar beurt kan niet met de FDP alleen regeren en moet eveneens op zoek naar een partner. De Groenen komen dan in beeld, maar willen die?

Het ziet ernaar uit dat sociaal-democraten en christen-democraten tot elkaar veroordeeld zijn. De beide partijen maakten tijdens de verkiezingscampagne duidelijk daar weinig voor te voelen. Voor een niet onbelangrijk deel is dat verkiezingsretoriek. De ingrijpende hervormingen die nodig zijn om Duitsland economisch vlot te trekken, maken deze zogenaamde Grote Coalitie noodzakelijk.

Peilingen geven aan dat de meeste kiezers dit ook willen. Beide partijen moeten het samen zien te vinden. De SPD is de laatste twee jaar opgeschoven naar rechts, dus onmogelijk is het niet. Gezien het landsbelang is het zelfs noodzakelijk. Dat houdt dan het vertrek van Schröder als bondskanselier in. Zijn partij is immers niet de grootste meer.

Wil Schröder de minste zijn? Als hij werkelijk hart voor Duitsland heeft, zal hij opstappen en ruimte maken voor Merkel als eerste vrouwelijke en Oost-Duitse bondskanselier.

Wil Schröder niet buigen en regeert hij verder met bijvoorbeeld de Groenen en de Linkse partij, dan hebben gisteren niet alleen SPD en CDU verloren, maar ook het Duitse volk.