Boete of bonus
De Griekse regering gaat ouders die kiezen voor een derde kind -zo heet dat toch in het Europa van 2005- een bonus geven. En daarbij gaat het niet zomaar om een verrassingspakket met een fopspeen en wat nieuwe babykleertjes. Het gezin ontvangt een uitkering van 2000 euro. Het inkomen ligt in Griekenland per inwoner op zo’n 11.000 euro per jaar, dus die bonus is een aardig extraatje.
Waarom doet de Griekse overheid dat? Zij wil met haar maatregel het geboortecijfer in het land verhogen. Een Grieks gezin telt gemiddeld 1,25 kinderen. Tegelijkertijd neemt het aantal ouderen toe. In 1971 was ruim 25 procent jonger dan vijftien jaar. In 1990 nog slechts 21 procent. Het aandeel mensen boven de 65 jaar steeg in dezelfde periode van 11 tot 13,5 procent. Die ’ontgroening’ zet door. De verwachting is dat Griekenland in 2025 na Italië het hoogste aantal 85-plussers van Europa zal tellen.
Zo’n ontwikkeling heeft minder plezierige sociale en economische consequenties. Dus zo’n premie schijnt een mooie aanmoediging.
Niemand mag die Griekse bonus verwarren met wat in Nederland bekendstaat als kinderbijslag. Dat is een financiële maatregel om burgers in de gelegenheid te stellen meer geld uit te geven voor het opvoeden en kleden van hun kinderen. Een aantal Nederlanders heeft dat geld in het verleden wegens het feit dat het om een soort volksverzekering gaat niet aangepakt. Andere mensen accepteren dat geld en waarderen de regeling.
Athene verschaft een premie. Dat uitkeren van die bonus vormt overigens een ommekeer. De Griekse wijsgeer Aristoteles uit de derde eeuw voor Christus dacht er anders over. Hij wilde toezicht op het gezin ter verbetering van erfelijke eigenschappen. Maar tevens met het oog op geboortebeperking. Hoewel de wereld in zijn tijd minder dicht bevolkt was.
Op het eerste gezicht is zo’n ommezwaai voor behoudende christenen positief. Ze koesteren nog altijd bezwaar tegen allerlei geboortebeperking. Kinderen zijn immers een gave, een zegen van de Heere. Moeten zij zich niet verheugen in de welwillende houding van de Griekse overheid? Is het niet prachtig om het krijgen van kinderen aan te moedigen? Is dat niet veel beter dan wat er in andere delen van de wereld gebeurt?
Daarbij valt te denken aan India. Aan Bangladesh. Aan Peru. En aan China. In dat laatste land is het maximum voor een echtpaar één kind. Dat is sedert 1978 een keiharde regel. Zo niet, dan is het risico van een gedwongen abortus of verplichte sterilisatie groot. Wat zitten gewetensvolle christenen dan in een moeilijk parket.
De overheid mag behoeftige gezinnen bijstaan. Zij gaat te ver als ze via boetes regulerend wil optreden en op die manier gezinnen klein wil houden. Maar is dat eigenlijk ook niet het geval als ze premies uitlooft om de gezinnen groter te maken?
De verantwoordelijkheid voor het opvoeden ligt primair bij de ouders. Hoe zit het met de liefde, als ouders besluiten een kind te verwekken -zo gaat dat toch in het Europa van 2005- omdat ze dan een premie krijgen? Zullen er op die manier geen nieuwe problemen ontstaan? Moeilijkheden op den duur rond verwaarloosde kinderen?