Het CPB beveelt aan om notarissen ook buiten hun eigen regio diensten te laten verlenen.

Het rapport is slecht gevallen bij de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB). Het feit dat het CPB ook constateert dat door toenemende concurrentie de kwaliteit van de dienstverlening onder druk komt te staan, maar toch pleit voor verdergaande liberalisering, is „inconsistent”, aldus voorzitter Robert Salomons van de beroepsorganisatie. „Het Nederlandse notariaat is volgens een recent rapport van de Europese Commissie het meest geliberaliseerde notariaat in Europa.” Hij noemt het verder „onacceptabel dat de kwaliteit in het geding zou zijn.”

Peter Ruys, die als oprichter van de website degoedkoopstenotaris.nl de tarieven van de notarissen publiceert, bestrijdt de conclusie van het CPB dat de consument weinig baat heeft bij de liberalisering. „De afgelopen jaren zijn de tarieven gemiddeld met 12 procent gedaald”, aldus Ruys, die zegt dat vooral de huizenkopers daarvan geprofiteerd hebben. Volgens hem gaan nu al veel consumenten naar een notaris elders in het land omdat die een stuk goedkoper is.

Het CPB zet grote vraagtekens bij het verbod om een gespecialiseerd notariskantoor te openen, omdat dit het moeilijk maakt een nieuwe praktijk op te zetten. De KNB is tegen „versmalling” en vindt dat alle kantoren deskundig moeten zijn in ondernemingsrecht, onroerend goed en familierecht.

„De dienstverlening van het notariskantoor kan alleen dán toegevoegde waarde hebben als op alle drie de rechtsgebieden, en in hun onderlinge samenhang, voldoende kennis aanwezig is. Specialisatie op de manier die het CPB voorstaat, zou afbreuk doen aan de kwaliteit van de notariële dienstverlening.” Op dit punt krijgt de KNB bijval in een eerste reactie op het CPB-rapport van het ministerie van Justitie.

Het CPB vindt dat het niet altijd nodig is dat consumenten zelf op het kantoor van de notaris verschijnen, omdat eenvoudige transacties ook bij volmacht kunnen worden uitgevoerd. Ook is het volgens het planbureau niet nodig dat kandidaat-notarissen hun bedrijfsplan laten beoordelen door een externe commissie. Het ministerie van Justitie vindt dat het CPB hiermee de „essenties van het notariaat te veel miskent.”

Minister Brinkhorst van Economische Zaken vindt het „belangrijk de rol van de consument op deze markt te verstevigen”, maar ook „dat we de kwaliteit moeten bewaken.”

Het notariaat bevindt zich nu nog in een overgangsfase, benadrukt Salomons. „Daarom nu eerst evalueren en zo nodig repareren.” Eind deze maand zal een commissie onder leiding van de president van het gerechtshof in Arnhem, Hammerstein, komen met een rapport over de Wet op het notarisambt. De ministers Brinkhorst (Economische Zaken) en Donner (Justitie) zullen daarop reageren.