„Ik ben een twijfelgeval”, zegt R. Oost, eigenaar van de UK 292. „De brief heb ik al op de post gedaan, maar ik kan mijn aanvraag nog intrekken. Ik weet het nog niet.”

Oost behoort tot de vissers die in aanmerking komen voor de saneringsregeling van minister Veerman. De bewindsman stelde in juli 38 miljoen euro beschikbaar vanwege de „zorgwekkende economische situatie in de platvissector.” Hij wil 20 procent van de vangstcapaciteit uit de markt halen.

Vanaf maandag kunnen Noordzeevissers zich bij het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) inschrijven voor de uitkoopregeling. Daarbij geldt het motto ”wie het eerst komt, het eerst maalt”. De vissers die zich willen laten uitkopen, zorgen er daarom allemaal voor dat hun aanvraag op maandag bij het ministerie ligt. Het bedrag dat een visser ontvangt, hangt vooral af van het tonnage van de kotter.

De zorgen van de vissers zijn groot. Al jaren dalen de maximale vangsthoeveelheden van schol en tong, de belangrijkste vissoorten voor de kottersector. Een aantal maanden geleden doemde een ander levensgroot probleem op. De gasolie werd onbetaalbaar. Een weekje vissen kost alleen aan brandstof al snel duizenden euro’s extra. Een substantiële prijsdaling zit er voorlopig niet in en hulp van de overheid op dit punt lijkt uitgesloten.

Oost voelt zich in de steek gelaten door de minister. „Veerman laat ons vallen. Hij rijdt op een tractor door zijn Franse wijngaarden en maïsvelden, maar ondertussen krijgen wij geen steun.” Een land als Frankrijk springt de visserijsector wel te hulp.

Oost heeft door ander vistuig te gebruiken het brandstofverbruik weten terug te dringen van 40.000 tot 32.000 liter per week, nog altijd goed voor een rekening van ongeveer 15.000 euro. De maximale vangsthoeveelheid is de afgelopen jaren echter fors gedaald. Mocht Oost in 1993 nog 365.000 kilo schol bij de afslag afleveren, inmiddels is dit quotum gedaald tot 100.000 kilo. „We varen expres om de vis heen.”

De Urker noemt het beschikbare bedrag van 38 miljoen euro „een lachertje. Veerman roept dat hij niets in zijn portemonnee heeft, maar hij trekt wel miljoenen uit voor een natuurexperiment in Flevoland. Onbegrijpelijk.”

Oost is duidelijk: „Als er niets verandert, verdwijnt uiteindelijk iedere visser. Dan kunnen we allemaal naar de soos.” Staken wil hij wel, maar hij kan zijn collega’s niet overhalen. „Christenen hebben moeite met het stakingsmiddel, maar daarmee houden we Veerman de hand boven het hoofd. We moeten de publieke opinie achter ons zien te krijgen.”

Voorzitter B. Daalder van de Federatie van Visserijverenigingen wil geen schatting geven van het aantal vissers dat zich zal aanmelden. „Het is een emotionele beslissing. Allerlei getallen en aannames staan een weloverwogen keus in de weg.”

G. de Peuter, waarnemend directeur Visserij van LNV, gaat uit van veertig tot zestig belangstellenden, zo zei hij zaterdag op de Dag van de Nederlandse Visserij. „Met 38 miljoen euro kunnen we voldoende saneren om de sector gezond te maken”, aldus De Peuter.

Bij voorzitter J. K. Nooitgedagt van de Nederlandse Vissersbond staat de teller op zestig aanmeldingen. Hij wil geen uitspraak doen op de vraag of het beschikbare bedrag voldoende is. „Ik kan wel roepen: het is tekort, het is tekort, maar laten we eerst kijken hoever we komen.”

In tegenstelling tot Oost prijst Nooitgedagt de maatregel van de minister. „Ik heb geen mening over de kwaliteit van de regeling. Het is echter een goede stap van Veerman, die in overleg is genomen. Het zal geen vetpot zijn, maar wel een warme regeling. De regeling voldoet aan strenge regels die concurrentievervalsing moeten voorkomen.”

De sanering bevat nog wel een open einde, aldus Nooitgedagt. „Maatregelen voor de quota worden nog gemist. Uitgekochte vissers mogen hun quotum behouden, maar het mag niet zo zijn dat de ene helft verhuurt aan de andere helft. Ik pleit voor een verplichte verkoop binnen een jaar. Dan komt er nieuw quotum beschikbaar voor de blijvers.”

De 62-jarige Oost stelt zijn beslissing nog een poosje uit. Het valt hem zwaar om over de toekomst van zijn drie zonen te beslissen. Alledrie varen ze op de UK 292. Hij verwacht dat bedrijven zonder opvolgers sneller zullen toehappen. „Ik zal blijven vechten voor mijn zoons.”