Op de rooms-katholieke basisschool Onze Wereld overhandigde wethouder P. Heijnen dit lespakket over geld aan de adjunct-directeur van deze zwarte school in de Haagse binnenstad, J. Huiskens. De gemeente Den Haag besloot als eerste gemeente in Nederland dit pakket aan alle basisscholen in de stad te geven.

Wellink gaf een gastles in groep 8b. „Sparen is belangrijk”, benadrukt hij. „Wie van jullie doet dat al?” Een deel van de klas steekt de vinger op. Verschillende leerlingen krijgen 5 euro zakgeld per week. „Het lukt niet altijd om te sparen, hoor”, bekent een leerling. „Wat doe je er dan mee?” wil Wellink weten. „Snoep kopen!”

„Laat je niet in de war brengen door alle reclames, of door klasgenoten die een bepaald merk dragen”, adviseert de bankpresident. „Wie heeft er wel eens een stomme uitgave gedaan?” Niemand meldt zich. „Ik wel”, bekent Wellink. „Toen ik zo oud was als jullie, kocht ik een geldmachientje. Maar er kwam natuurlijk geen echt geld uit.”

„Er zijn boeven die vals geld maken”, weet Wellink. Hij deelt biljetten uit, echte en nagemaakte. De leerlingen moeten het onderscheid zoeken. De hoogste bankier van Nederland loopt van groepje naar groepje en wijst op het watermerk en andere kenmerken van echte biljetten. „Die zie je alleen als het licht is. Pak dus nooit geld in het donker aan.”

Daarna gaan de leerlingen zelf aan de slag met de werkbladen uit De Geldkoffer. In elk groepje van vier wordt een laptop opengeklapt. Opdrachten te kust en te keur. Slim omgaan met je geld, is het doel van het lespakket, dat door het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) is samengesteld omdat steeds meer jongeren schulden hebben. Eenvijfde van de tien- tot twaalfjarigen leent zelfs al geld. Eenderde van de scholieren heeft schulden. Bij de werkende jongeren heeft zelfs 60 procent een financiële achterstand. Achttienjarigen mogen al zelfstandig besluiten tot het aangaan van leningen.

Ook het aantal ouderen met problematische schulden blijft toenemen. In het eerste halfjaar van 2005 lag het aantal aanvragen voor schuldhulpverlening 12 procent hoger dan in 2004. Een op de zes aanvragen wordt gedaan door iemand die nog geen 25 jaar is. Ze hebben gemiddeld zo’n elf schuldeisers en 10.000 euro schuld.

Onderzoek van het Nibud laat zien dat mensen die in hun jeugd hebben leren omgaan met geld, dat later ook goed blijken te kunnen. „Daarom moeten we jong beginnen”, zegt Wellink. Uit het onderzoek blijkt ook dat vrijwel alle basisschooldirecteuren vinden dat financiële opvoeding mede een taak is van de school.

Hiervoor is De Geldkoffer bedacht, die bruikbaar is bij de vakken rekenen, maatschappelijke vorming, geschiedenis en tekenen/beeldende vorming in de bovenbouw van het basisonderwijs. De koffer bevat een basismodule over omgaan met geld, met kasboekjes die ingaan op het huishoudboekje en zakgeld. Het wordt al gauw duidelijk dat bijna alles in het leven geld kost. Verder zijn er drie verdiepingsmodules: Een les voor speurneuzen over bankbiljetten, De Nederlandsche Bank en echt/vals geld, ”Op jacht naar de schat” (over de geschiedenis van ons muntgeld) en ”Het raadsel van het plastic geld” (over het betalen met de pinpas en de chipknip). Het pakket bevat ook een zakgeldspel: sparen voor een fiets.

Eind vorig jaar presenteerde het Nibud een vergelijkbaar lespakket voor het vmbo, In(&(Out! In november richt het instituut zich met een speciale campagne tot de jongeren.