Een van de nieuwe werkwoorden die bij jongeren weinig uitleg nodig hebben, is googlen. Dat heeft niets met magie te maken, al blijft het wonderlijk dat de internetzoekmachine Google binnen een luttele seconde uit meer dan 8 miljard pagina’s de juiste naar boven weet te halen. Hoewel er honderden andere en ook wel betere zoekmachines bestaan, staat Google onbetwist boven aan de ranglijst van populaire speurprogramma’s.Anders dan toonaangevende concurrenten op het gebied van computertechnologie is Google een relatief jong bedrijf: het startte in 1998 in een van de spreekwoordelijke garageboxen in Silicon Valley. De slimme zoekstrategie zorgde ervoor dat Google in korte tijd concurrenten achter zich liet. Ook toen de internetzeepbel werd doorgeprikt, bleef het bedrijf stevig in het zadel zitten.

Inmiddels is Google een florerende beursgenoteerde onderneming en is het dienstenpakket flink uitgebreid. Behalve miljarden pagina’s met teksten bevat de index van Google meer dan 1 miljard afbeeldingen. Verder levert het bedrijf nieuwsoverzichten, vertaaldiensten, weerberichten, route-informatie, een variant op de Gouden Gids, een zoekmachine voor de harde schijf van de computer en een e-mailaccount met een enorme omvang aan ruimte. Een van de geruchtmakende toekomstplannen is het scannen en indexeren van complete bibliotheken, zodat ook ’ouderwetse’ informatiebronnen toegankelijk zijn. Allemaal gratis, in een no-nonsenseopmaak en zonder opvallende knipperende reclame.

Dinsdag maakte het bedrijf de jongste loot aan de stam bekend: chatten en onderling gratis bellen via Google Talk. Die aankondiging moet uitgelegd worden als een nieuwe zet in het schaakspel waar de grote broers mee bezig zijn: zo veel mogelijk diensten aan elkaar koppelen om de bezoeker te binden. Dat is al jaren duidelijk zichtbaar bij Microsoft, die koploper is op het gebied van besturingssystemen (Windows XP), internetbladerprogramma’s (Explorer) en communicatiesoftware (MSN Messenger) en daarnaast een stevige vinger in de pap heeft bij muziek- en videospelers (Media Player). Concurrenten AOL en Yahoo zijn vooral actief op de Amerikaanse markt, maar hanteren dezelfde strategie, waarbij ze sinds kort ook telefonie en videochat aanbieden.

De chat- en telefoniediensten die Google nu gaat aanbieden, hebben nog flink wat beperkingen. Internettelefonie is echter een sterke groeimarkt en ook het gebruik van MSN-achtige diensten neemt nog steeds toe. Daar komt bij dat Google, anders dan de genoemde concurrenten en de kabel- en tv-bedrijven die zich op die markt storten, de gebruikers niet vermoeit met vervelende advertenties, roddelverhalen of videoclips. Dat is zeker een verbetering, al biedt dat weinig garanties voor het niveau van de gesprekken die de Google-chatters en bellers straks met elkaar zullen voeren.

Toch zijn er nog meer redenen om de ontwikkelingen bij Google kritisch te volgen dan de reserves ten opzichte van chatprogramma’s en zorgen over privacy. Het medialandschap zal de komende jaren, mede door digitale televisie en snel mobiel internet, ingrijpend veranderen. Voeg daar Google aan toe, bijvoorbeeld als videozoekdienst, en het is duidelijk dat de invloed daarvan op de persoonlijke levenssfeer nog indringender zal zijn.