Gouverneur Scott McCallum van Wisconsin pleitte eerder deze week in Washington voor financiële bijstand om meer research te kunnen doen. De ziekte bedreigt volgens McCallum „onze manier van leven.” Dit lijkt wat overdreven, maar men moet deze uitspraak in de eerste plaats economisch opvatten. Jagers uit alle delen van de VS doodden vorig jaar in Wisconsin 446.000 herten. Hun komst naar deze staat genereerde niet minder dan één miljard aan extra economische activiteit.

Dat is misschien nog maar het kleinere euvel waarmee men rekening moet houden. Het grotere euvel is het gevaar dat de ziekte zich verspreidt en eventueel overslaat naar andere diersoorten zoals bisons en runderen. „Wij weten niet waar de ziekte vandaan komt en wij weten evenmin hoe ze zich verspreidt”, aldus Stanley Prusiner van de Universiteit van Californië. De neuroloog Prusiner kreeg de Nobelprijs voor geneeskunde voor zijn ontdekking dat prionen verantwoordelijk zijn voor hersenziekten zoals Creutzfeldt-Jakob bij mensen en bse bij runderen.

Wetenschappers hebben de Amerikaans-Canadese variant van de hersenziekte voorlopig ”chronic waste disease” of CWD genoemd. De ziekte werd in de jaren zeventig voor het eerst geconstateerd bij dieren die waren ondergebracht in het veterinair researchinstituut Foothills bij Fort Collins in Colorado. Daar bleek de ziekte zo onuitroeibaar dat men besloot tot een grote schoonmaak. In 1985 werden alle dieren er vernietigd, de toplaag van het terrein werd 15 centimeter diep afgegraven en vervangen en alle gebouwen werden ontsmet. Vervolgens liet men het hele complex een jaar leegstaan.

Nadat het weer in gebruik werd genomen, dook de ziekte echter weer op. En niet alleen binnen het terrein van Foothills, maar ook daarbuiten. Verder heeft de ziekte zich ook gemanifesteerd in een researchinstituut in Sybille Canyon in Wyoming, dat regelmatig dieren uitwisselt met Foothills. De eerste die de sponsachtige structuur ontdekte van de hersenen van dieren die aan CWD overleden, was dr. Elizabeth Williams. Zij is ook betrokken bij het onderzoek naar mogelijke besmetting van mensen die met CWD-dieren in aanraking zijn geweest.

In wetenschappelijke kringen bestaat de verdenking dat een ziekte als bse bij consumptie van rundvlees mogelijk tot de ziekte van Creutzfeldt-Jakob leidt. In Groot-Brittannië heeft men echter een variant ontdekt die meer lijkt op een menselijke vorm van bse. In de Amerikaanse staat Utah overleed de dertigjarige jager Doug McEwen aan Creutzfeldt-Jakob. Dit is merkwaardig, omdat deze ziekte zich over het algemeen op latere leeftijd manifesteert. „Na McEwen hebben wij nog twee slachtoffers gevonden. Beiden jagers. Een verband met CWD hebben wij nog niet kunnen bewijzen, maar dit alles is wel verontrustend. Wij mogen niet uitsluiten dat CWD overslaat op andere diersoorten. Dat kan een catastrofe betekenen voor onze veehouderij. Daarom is verder onderzoek dringend geboden, zowel uit veterinair oogpunt als voor wat betreft de mogelijke gevolgen voor mensen die met CWD-dieren in aanraking komen of die het vlees van dergelijke besmette dieren eten”, aldus Williams.