Koopkracht
Zelfs de niet-geïnteresseerde burger ontkomt dezer dagen niet aan het nieuws over de economische ontwikkeling. En anders zijn het wel de gevolgen van die ontwikkelingen die zich opdringen. Dat de AEX-index door de 400-puntengrens weet te breken, zal het gros van de Nederlanders een zorg zijn. Maar recordprijzen op de internationale oliemarkt raken het dagelijkse leven direct. Gevolg: gemor aan de pomp.De economie groeit weer, zo liet het Centraal Bureau voor de Statistiek gisteren weten, en een uitgelekt rapport van het Centraal Planbureau (CPB) biedt hoop voor 2006. De economie trekt aan, de werkgelegenheid neemt toe en het financieringstekort van de overheid zal lager uitvallen. Nieuws om dankbaar voor te zijn.
Rozengeur en maneschijn dus? Op wat dure liters benzine na? Bepaald niet. In het CPB-rapport staat te lezen dat de koopkrachtontwikkeling volgend jaar opnieuw zal tegenvallen. Voor het derde jaar op rij. Wat dat betekent, weten veel Nederlanders uit eigen ervaring.
We leven in een rijk land, dat staat vast. Al te snel klagen, past ons niet. Maar er zijn steeds meer signalen die duiden op (stille) armoede in bepaalde kringen. Schuldhulpverleners komen handen tekort. Voor een groeiend aantal mensen wordt het moeilijker de eindjes aan elkaar te knopen. Dat geldt ook voor gezinnen die nou niet direct als probleemgevallen te boek staan.
De kosten van het bestaan zijn niet gering. Of het nou gaat om de boodschappen in de supermarkt, de energierekening of om het studiegeld voor de kinderen, het geeft veel kopzorgen.
De invoering van een nieuw zorgstelsel is een van de factoren die de koopkracht volgend jaar onder druk zetten. Dergelijke ingrepen raken iedereen, maar het zijn wel telkens de lagere inkomensgroepen die het hardst worden getroffen. Compensatie is beloofd, maar hoe die uitpakt is onduidelijk. De verwijten die onder meer de vakbonden richting de overheid uiten, zijn wel begrijpelijk. Heeft niet minister Zalm van Financiën zelf gezegd dat er eindelijk weer eens een lastenverlichting aan zou komen? Belofte maakt schuld.
In plaats van relatieve harmonie in de polder dreigt nu weer onrust over het zorgstelsel, de WW, de WAO en het vroegpensioen, nog voordat een en ander echt op de rails staat. Keiharde CAO-onderhandelingen, waarbij reparatie van koopkracht inzet van de vakorganisaties zal zijn, betekenen opnieuw een hete herfst. Wat die (stakings)onrust Nederland vorig jaar heeft gebracht, ligt nog vers in het geheugen. Daar hoeft niemand zich op te verheugen.
Het kabinet is aan zet, zoveel is wel duidelijk. Zonder de rugwind die de paarse kabinetten kenden, is het voor de huidige coalitie onmogelijk om voor vadertje-staat-die-alle-problemen-oplost te spelen. Geld dat er niet is, kan niet worden uitgegeven.
Op Prinsjesdag zal de regering moeten tonen oog te hebben voor die onderdanen die tussen wal en schip dreigen te vallen. Met een woordspeling op de term ”economie van het genoeg” kunnen we rustig stellen dat er in dit land genoeg welvaart voor iedereen zou moeten zijn. Misschien is solidariteit in dit verband een beter woord.