ziet de aanslagen als onderdeel van een al veel langer bestaand aanvalsplan van al-Qaida. Moslimterroristen willen het Westen ontwrichten. Dit is de tweede bijdrage van een serie waarin deskundigen terugblikken op de recente aanslagen. Het was te verwachten. Ook in ons land beschouwen veel commentatoren de aanslagen in Londen als een straf voor de medeplichtigheid van Blair aan de huidige ellende in Irak. Dit is een te eenvoudige voorstelling van zaken.

Als de inval in Irak de enige reden zou zijn waarom al-Qaida aanslagen pleegt, waarom heeft deze organisatie voor de aanval in Afghanistan en Irak dan al zoveel andere aanslagen gepleegd? De lijst is lang: op VS-troepen in Jemen (1992) en in Somalië (1993), op het WTC in New York (1993), tegen Amerikaanse militairen in Saudi-Arabië (1996), op toeristen in Egypte (1997), op Amerikaanse ambassades in Tanzania en Kenia (1998), op het Amerikaanse gevechtsschip USS Cole (2000), en op de Twin Towers (2001).

Uit deze lijst blijkt dat al-Qaida reeds voor de inval in Irak zich verzet tegen de Amerikaanse militaire presentie in met name Saudi-Arabië en tegen regeringen die de aanwezigheid van de VS gedogen. Al-Qaida is echter niet tevreden indien deze regeringen hun banden met de VS doorsnijden. Zij kunnen zich alleen vrijwaren van terreur door weer terug te keren naar de zuivere theocratische leer.

Te simpel
Al-Qaida wil meer dan alleen het Westen uit Irak wegjagen. Waarom valt de terreurorganisatie anders Tunesië (synagoge, Djerba, 2002), Indonesië (discotheek Bali, 2002), Turkije (synagogen, Istanbul, 2003), Saudi-Arabië (verblijfplaats Arabische christenen, Riyad, 2003), Marokko (Joods centrum, Spaans restaurant, Belgisch consulaat, Casablanca, 2003) aan? Dit zijn immers allemaal landen waarvan de regeringen zich tegen de inval in Irak hebben verzet.

Al-Qaida wil niet alleen de kruisvaarders uit Irak en Afghanistan wegjagen, maar ook de joden vernietigen en afvallige regimes vervangen door theocratieën. Bovendien wil zij het Westen opblazen door de moslims en de niet-moslims tegen elkaar op te zetten.

Het argument dat Blair dus de aanslag over zichzelf heeft afgeroepen door mee te werken aan de inval in Irak is dus te simpel. Natuurlijk is het waar dat de huidige situatie van wetteloosheid in Irak jihadstrijders het gemakkelijker maakt om aanslagen in Europa voor te bereiden. Dat lijkt mij echter eerder een reden om de Amerikanen in Irak te helpen in plaats van hen te bekritiseren. Als de VS het karwei in Irak niet tot een goed einde kunnen brengen, zal Europa nog veel meer aanslagen te verduren krijgen.

Toch blijven veel commentatoren steeds maar weer herhalen dat de Amerikaanse inval in Irak een vergissing was. Was het echter verantwoord om Saddam te laten zitten terwijl hij sinds 1995 wel degelijk zijn banden met het islamisme aan het versterken was en ambitieuze wapenplannen had en tegelijkertijd de indamming op haar laatste benen liep? Die hele discussie over de rechtvaardigheid van de oorlog doet er echter niet meer toe. Gedane zaken nemen geen keer. Een dergelijk debat zal de situatie in Irak niet verbeteren. Sterker nog, het maakt al-Qaida alleen maar sterker.

Olie
Willen wij in Europa werkelijk dat de terroristen in Irak winnen? Hebben wij er baat bij als de aanhangers van Osama bin Laden in het Midden-Oosten hun positie versterken?

Ongeveer eenvijfde van alle ruwe olie wordt in het Midden-Oosten geproduceerd. Deze regio bevat echter tussen de 57 en de 65 procent van de oliereserves. In 2030 zal het aandeel van het Midden-Oosten in de mondiale olieproductie verdubbelen tot 40 procent. Op dit moment komt nu al de helft van de olie-import van de OESO-landen uit het Midden-Oosten en Afrika. En de enorme vraag naar olie van het snelgroeiende Azië zal de prijs verder opdrijven.

Er zal meer geld vloeien naar het Midden-Oosten en Afrika dan ooit tevoren. Het geld dat het islamistische regime in Khartoem (Sudan) voor olie ontvangt van China wordt voor een deel gebruikt om genocide te plegen op de ongelovigen in Darfur. De groeiende olie-inkomsten zullen niet alleen de politieke instabiliteit in Afrika verergeren, maar ook sommige regeringen in het Midden-Oosten de gelegenheid bieden om meer geld naar moslimterrorisme te sluizen.

Behalve kerncentrales te bouwen zouden de Europese criticasters van de VS zich eens af moeten vragen wie hun echte bondgenoten zijn. Is het werkelijk in ons belang als de VS straks, mede dankzij de geringe Europese steun, Irak verlaten en de terroristen vrij spel krijgen?

De auteur is verbonden aan de afdeling geschiedenis van de internationale betrekkingen van de vakgroep geschiedenis van de Universiteit Utrecht.