Eerste atoombom ontploft
Het is een koele morgen, die van 6 augustus 1945, en het werk in de fabrieken en kantoren in de Japanse havenstad Hiroshima is juist begonnen. Dan flitst er een verblindend wit licht op. De vissers op zee en de landbouwers achter de bergrug die de stad aan drie zijden omsluit, horen een angstaanjagend gerommel. Boven de stad stijgt een reusachtige witte wolk op. Kort daarop verduisteren as en stenen de zon.
Van de inwoners van Hiroshima zien er 70.000 de lichtflits van de eerste atoombom niet. Zij zijn op slag dood. In de kern van de ontploffing is de temperatuur 150.000.000 graden Celsius: tien keer meer dan in het centrum van de zon.
Drie dagen later gooien de Amerikanen een atoombom op Nagasaki. Daar vallen 40.000 doden en 25.000 gewonden. De lijst van slachtoffers zal voor altijd onvolledig blijven. Lang na de explosies eist de langzaam doorwerkende invloed van de radioactiviteit nog slachtoffers. Elke week sterven er nog mensen in Hiroshima en Nagasaki aan inwendige beschadigingen door atoomstraling. In de loop der jaren ontstaat een nieuwe ziekte: A-bomneurose. Jonge mensen die de ontploffing als kind hebben meegemaakt, raken in doodsangst uit vrees voor een ziekte die na jaren acuut kan worden. Sommigen plegen zelfmoord.
De 80.000 mensen die de ontploffing meemaken, worden als paria’s beschouwd. Met hun kinderen wil niemand graag trouwen. Hun winkels worden gemeden uit angst voor besmetting. Het helpt weinig als atoomspecialisten verzekeren dat alle gevaar geweken is.
In het diepste geheim, en zonder het parlement volledig in te lichten, was de Amerikaanse president Roosevelt al voor de oorlog begonnen met het maken van de bom, die een nieuw tijdperk inluidt. De productie van de eerste bom zal ten slotte 2,5 miljard dollar kosten. Ook Engeland wordt bij het geheime project, dat de codenaam Manhattan krijgt, betrokken. Zelfs generaal Eisenhouwer en zijn collega MacArthur blijven onkundig van het gebeuren.
Nadat Truman president van Amerika is geworden, stelt de minister van Oorlog hem op de hoogte van de bom in wording. „Binnen een maand zullen wij vermoedelijk het allerverschrikkelijkste wapen hebben vervaardigd dat de geschiedenis van de mensheid ooit heeft gekend. Het is zeer waarschijnlijk dat ook kleinere landen in de toekomst dat wapen zullen kunnen maken. Het is niet onmogelijk dat de wereld in de toekomst aan de genade van deze wapens zal zijn overgeleverd.”
31 juli
De Amerikaanse minister van Oorlog, Henry Stimson, schrijft president Truman een briefje over de wijze waarop hij Japan tot overgave moet dwingen. Als onderdeel van een pakket maatregelen, zoals bombardementen, invasies en diplomatie, meldt Stimson dat Amerika nu de atoombom in productie zal brengen.
1 augustus
De geallieerden gooien mijnen in de rivier de Jangtse om de handel tussen Japan en China onmogelijk te maken.
2 augustus
De conferentie van Potsdam wordt beëindigd. Stalin zegt mee te zullen vechten in de strijd om Japan.
3 augustus
In Birma wordt het Japanse verzet gebroken. De geallieerden winnen de ”slag om de doorbraak”. Van de 10.000 Japanse soldaten zijn er naar schatting 8300 omgekomen.
4 augustus
Amerikaanse vliegtuigen gooien boven twaalf Japanse steden als waarschuwing pamfletten uit.
5 augustus
Om 2.10 uur ’s nachts stijgen zeven Amerikaanse vliegtuigen op van het eiland Tinian in de Marianen en gaan op weg naar Japan. Eén ervan is de Enola Gay, het vliegtuig met de atoombom aan boord.
6 augustus
Om 9.30 uur wordt de eerste atoombom, genaamd Little Boy, geworpen op Hiroshima.