In Rotterdam ontstond vorig jaar enige commotie toen bleek dat een plaatselijke uitgaansgelegenheid bezoekers de mogelijkheid bood een chip in de bovenarm te laten implanteren. Zo’n chip heeft de grootte van een rijstkorrel en wordt met behulp van een naald in de arm aangebracht. De Rotterdamse discotheek prees de chip aan vanwege het betaalgemak. De informatie op de chip kan namelijk door een apparaat razendsnel worden uitgelezen.De fractie van Leefbaar Rotterdam wierp de vraag op of dit zo maar mocht. Kennelijk leefde bij de betrokken politici het gevoel dat grenzen overschreden dreigden te worden.

Diezelfde vraag is nu aan de orde gesteld door een werkgroep van de ChristenUnie. Aanleiding is de invoering van zogeheten biometrische kenmerken in paspoort en identiteitskaart (ID-kaart). Vanaf augustus volgend jaar zullen de gelaatskenmerken van de houder digitaal in deze documenten worden opgeslagen. Later komt daar nog de vingerafdruk bij.

Net als bij de Rotterdamse discotheek wordt de informatie in paspoort en ID-kaart opgeslagen in een onooglijk kleine chip. Deze techniek wordt gezien als de vervanger van de streepjescode. Bibliotheken maken er al gebruik van, evenals de luchthaven Schiphol. In het buitenland wordt de techniek toegepast bij alzheimerpatiënten, zodat kan worden nagegaan hoe ze heten en waar ze wonen.

In een brief die met name onder predikanten en andere voorgangers is verspreid, wijst de CU-werkgroep op het gevaar dat de overheid verder op de eenmaal ingeslagen weg zal voortgaan. Volgt na de chip in het paspoort de chip in eenieders bovenarm? Wordt dan misbruik niet erg gemakkelijk? En zijn we dan niet dicht de situatie in Openbaring 13 genaderd waar sprake is van een verplicht merkteken van het beest uit de afgrond?

Nu zit er tussen het opslaan van persoonlijke kenmerken in een chip in paspoort en ID-kaart en het verplicht stellen van een implantaat nogal verschil. De overheid kan niet zomaar verordineren wat burgers zichzelf moeten laten aandoen. Dat zou een vergaande aantasting van het beginsel van de onschendbaarheid van het menselijk lichaam zijn. Het is in de huidige constellatie ondenkbaar dat een kabinet of parlement iets dergelijks zou willen.

Tegelijkertijd moet wel worden vastgesteld dat de technische ontwikkelingen razendsnel gaan en dat beleidsmakers gemakkelijk door de praktijk kunnen worden ingehaald. Daar komt bij dat de strijd tegen misdaad en internationaal terrorisme maatregelen uitlokt die voorheen onbespreekbaar waren. Nu al laat de top van het bedrijfsleven zich door middel van zo’n chip in de bovenarm beveiligen tegen kidnapping. Zeg dus nooit nooit.

Al met al is er genoeg reden om de ontwikkelingen kritisch te volgen. Als we maar niet doorslaan. Het kwaad is een veelkoppig monster en verschuilt zich niet bij uitstek in technische snufjes. In christelijke kring is onmiskenbaar een voedingsbodem aanwezig voor overtrokken complotdenken, waarbij sommigen precies menen te weten hoe allerhande ontwikkelingen in het licht van de eindtijd geduid moeten worden. Die kant moet het niet op. Waakzaamheid is zeker geboden, maar we moeten wel nuchter blijven.