„Er is een redelijk concert van landen dat zegt: Het moet. Maar er zijn er ook genoeg om het tegen te houden”, aldus topambtenaar A. Oostra namens de Nederlandse delegatie in Brussel. Vooral de scherpe daling van de vaste suikerprijs van 39 procent is voor veel landen moeilijk te verteren.

Eurocommissaris Fischer Boel (Landbouw) maakt zich niet te veel zorgen over de gerezen tegenstand. Ze zegt een geboren optimist te zijn en gaat praten met de dwarsliggende ministers.

Het verzet leeft vooral bij lidstaten aan de rand van de Europese Unie. Landen als Italië, Ierland, Spanje, Finland en Portugal kanten zich tegen de huidige plannen omdat de prijsdaling hun bietenteelt onrendabel maakt.

Voor Nederlandse suikerboeren zijn de Brusselse plannen ook „best ruig”, weet topambtenaar A. Oostra die op de bijeenkomst minister Veerman (Landbouw) wegens vakantie verving. Nederland steunt de suikervoorstellen in grote lijnen, maar pleit wel voor een betere vergoeding voor de bietentelers. Oostra denkt daarbij aan „5 tot 10 procent” meer inkomenscompensatie dan de 60 procent uit het commissievoorstel.

Terwijl de landbouwministers zich voor het eerst over de suikerplannen bogen, verzamelden zich in de straten van Brussel ruim 6000 suikerboeren uit 21 lidstaten. Zij schreeuwden met een protestmars om een mildere hervorming van de suikermarkt. „Dit helpt. De opkomst is enorm. Helpt het niet, dan komen we volgende keer met trekkers terug”, aldus bietenteler Lou Verhaegen uit het Zeeuwse Zaamslag. Hij was een van de 700 Nederlandse boeren die, getooid met oranje petjes, meededen aan de protestmars.

Om de protesterende boeren in toom te houden, was de Brusselse politie flink uitgerukt met mobiele eenheid. Het Schumanplein in het hart van het Europese bestuurscentrum was met dranghekken en prikkeldraad afgezet. Maar de boeren waren met fluitjes en vuurwerk niet uit op een relletje. De Duitse landbouwminister Künast werd wel weggefloten door de menigte toen zij op de bühne klom om tekst en uitleg te geven.

De protestmars had Europees Commissaris Fischer Boel niet op andere gedachten gebracht, zei ze zelf. „Logisch dat mensen demonstreren bij een inkomensdaling. In mijn land, Denemarken, noemen we witte suiker het witte goud: dat kan uiteraard niet zo blijven.”

Fischer Boel hoopt ondanks de tegenstand op vele fronten in november met de ministers een akkoord te bereiken over het nieuwe suikerbeleid. Dat akkoord heeft de Europese Unie hard nodig bij de WTO-onderhandelingen in december. Het is immers de wereldhandelsorganisatie die de EU tot de ingrijpende liberalisering van de Europese suikermarkt dwong na klachten van rietsuikerproducenten Brazilië, Australië en Thailand.