De inspectiedienst van het ministerie van Sociale Zaken constateerde 552 overtredingen bij 414 vestigingen van de instellingen. In de sector werken ongeveer 60.000 mensen.

De werkomstandigheden in de geestelijke zorg zijn al een tijd onder de maat. In 2001 spraken de vakbonden en de werkgevers in de sector af om de veiligheid in de drie volgende jaren te verbeteren.

Toch stelde de Arbeidsinspectie in 240 gevallen vast dat de maatregelen tegen agressie en geweld niet aan de wettelijke normen voldeden. Regels om een te hoge werkdruk tegen te gaan, zijn 59 keer overtreden. Ook moeten verplegers in veel instellingen nog steeds te zwaar tillen.

Dat meer dan de helft van de instellingen het personeel te weinig in bescherming neemt, noemt een woordvoerder van GGZ Nederland „overtrokken.” Op bijna eenderde van de instellingen voor geestelijke gezondheidszorg valt op het punt van agressie en geweld niets aan te merken, stelt hij. Een op de vier instellingen voldoet niet aan een van de negen gestelde criteria.

GGZ Nederland stelt dat vrijwel alle instellingen protocollen hebben opgesteld waarin staat hoe personeel met geweld om moet gaan. Punt is dat nog niet alle instellingen deze protocollen toepassen. „Dit rapport is een prikkel om daarmee aan de slag te gaan. Over twee jaar zal er op dit punt veel verbeterd zijn.”

Uit een onderzoek van bureau Research voor Beleid bleek vorig jaar dat een op de tien GGZ-medewerkers wekelijks of maandelijks blootstaat aan lichamelijke agressie, uiteenlopend van krabben, slaan en spugen tot seksuele handtastelijkheden. Meestal waren cliënten de daders. Van de medewerkers zei 14 procent schaafwonden of een blauw oog te hebben opgelopen, een op de honderd hield er zwaardere verwondingen aan over (botbreuken, bewusteloosheid).

Een kwart van het personeel gaf aan wel eens minder goed gefunctioneerd te hebben als gevolg van agressie. Een op de acht medewerkers heeft er serieus aan gedacht van baan te veranderen.

De onderzoekers constateren dat sinds de afspraken over het terugdringen van geweld instellingen wel meer maatregelen hebben genomen, maar dat de agressie in de onderzochte periode (2003-2004) niet is afgenomen. De meeste maatregelen, zoals de registratie van incidenten en verbetering van de opvang, werden niet ingegeven door de afspraken uit 2001, maar door geweldsincidenten.