Betaalmiddel
In hoog tempo wint de chipkaart in Nederland terrein. De start van deze betaalmethode was moeizaam, ook al omdat de Postbank er een tijdlang een ander systeem op na hield dan de gewone banken. Maar inmiddels zijn we zover dat wie regelmatig zijn auto in de stadscentra moet parkeren, er verstandig aan doet om een opgeladen chipkaart bij zich te hebben.In een aantal gemeenten is dat tegenwoordig zelfs de enige manier om aan een parkeerkaartje te komen. Met contant geld kan daar niet meer worden betaald.
Dat die gemeenten daartoe overgaan, is goed te begrijpen. Onder anderen junks breken bij herhaling parkeermeters open om het muntgeld te bemachtigen.
Maar ook de mensen die in opdracht van de gemeente de parkeerautomaten leeg moeten maken, zijn helaas niet altijd te vertrouwen. Zelfs als men hen in teams van twee man op pad stuurt, blijkt soms de neiging te groot te zijn om een deel van de opbrengst in eigen zak te steken. Als ze daar een tijdje mee doorgaan, levert dat de gemeente een forse schadepost op.
Dat voorkomt men allemaal door alleen de mogelijkheid te bieden van elektronisch betalen. Maar op die manier is het wel zo dat men iedere parkeerder verplicht om een chipkaart met voldoende saldo bij zich te hebben. Dat geldt ook voor buitenlandse toeristen die andere betaalsystemen gewend zijn.
Kan dat zo maar? Is de euro niet ons wettige betaalmiddel waarmee men alle verschuldigde bedragen kan voldoen? Vrijdag oordeelde de Hoge Raad dat gemeenten de chipkaart als enig betaalmiddel voor hun parkeerautomaten mogen hanteren. Die uitspraak was ook door juristen met enige belangstelling tegemoet gezien, omdat het Arnhemse en het Haagse gerechtshof in tamelijk identieke gevallen tot verschillende conclusies waren gekomen.
Volgens de Hoge Raad is het omstreden betaalsysteem voor buitenlanders niet discriminerend omdat zij een losse chipkaart kunnen kopen. Lastig is het misschien wel, maar dat is een andere zaak. En het terugdringen van de criminaliteit, dat de gemeenten met dit nieuwe systeem beogen, is een dwingende reden van openbaar belang.
Het is goed dat de Hoge Raad dat laatste gezichtspunt zwaar heeft laten wegen. Het zou niet de eerste keer zijn dat een middel om fraude en crimineel gedrag tegen te gaan, vanwege juridische haarkloverij wordt afgewezen.
Het gebruik van de chipkaart in plaats van muntgeld is een nieuwe fase in het steeds abstracter worden van ons geldsysteem. In het verleden werd de waarde van gouden en zilveren munten bepaald door de hoeveelheid edelmetaal die zij bevatten. Bankbiljetten ontleenden aanvankelijk hun waarde aan het feit dat zij inwisselbaar waren voor gouden of zilveren munten.
Inmiddels gebeuren veel betalingen via bank of giro. Wanneer grote bedragen met contant geld betaald worden, hangt daar vaak een luchtje aan. Dat zou zelfs een reden kunnen zijn om de grote coupures af te schaffen.
Niet alleen bij bedrijven heeft het elektronisch betalingsverkeer een hoge vlucht genomen, ook particulieren maken daar steeds meer gebruik van. Het werkt snel en veilig, al zijn ook die systemen niet immuun voor fraude.