Klokken van Domtoren zijn jarig
Een zwaar gebeier hangt boven de stad. Utrecht werd dinsdagavond herinnerd aan een historisch feit: de 500e verjaardag van de Domklokken. Mr. Pieter van Vollenhoven was aanwezig bij een speciale feestluiding.
Tegen zevenen begeeft een gezelschap van klokkenluiders en genodigden zich naar de luidzolder. Als het carillon zwijgt, geeft de luidmeester een teken. „Het is wel zo dat niet iedere openingshandeling wordt overleefd”, grapt Van Vollenhoven, voordat hij de eerste slag aan de Martinusklok ontlokt. Het touw gaat eerst een aantal keer op en neer, voordat de eerste slag klinkt.
Van Vollenhoven, oordopjes in, wordt bijgestaan door vrijwilligers van het Utrechts Klokkenluiders Gilde, herkenbaar aan de rode shirts. Andere klokken voegen zich in het koor. Armen gaan op en neer, praten is niet meer mogelijk. De luiding ontwikkelt zicht tot een imposant Te Deum-motief dat de luisteraars boven de eeuwen uittilt.
Zwaar werk, dat klokken luiden, zeker bij warm weer. Een mevrouw van het Utrechts Klokkenluiders Gilde weet daar over mee te praten. „Ik had drie maanden niet geluid toen ik het weer deed. Dan voel je over heel je lijf je spieren”, zegt ze, als we even later weer de trap afdalen.
Op het Domplein hebben zich tientallen Utrechters verzameld om de feestluiding mee te maken. „De klokken horen bij de stad, hè”, zegt een toeschouwer. „Ik woon hier nu tien jaar, je went eraan. Wel karakteristiek, maar ik moet zeggen dat ik er niet kapot van ben. Al die klokken door elkaar, het klinkt zo rommelig. Bij het carillon hoor je tenminste nog een melodie.”
De klokken- en geschutsgieter Geert van Wou maakte in 1505 een van de grootste geluien van Europa. De dertien luidklokken van de Domtoren vormen een samenhangende toonreeks. Afgelopen jaar heeft het Utrechts Klokkenluiders Gilde een cd gemaakt waarop de klokken zijn te horen. Niet alle dertien weliswaar, want het Domgelui is niet geheel ongeschonden door die 500 jaar heen gekomen. In 1664 werden de zeven kleinste klokken verkocht om een nieuwe beiaard voor de Domtoren te kunnen betalen. De zeven klokken werden pas in 1982 gereconstrueerd. Op de cd staan alleen de oudste.
Het Utrechts Klokkenluiders Gilde is een club met zo’n 450 leden. Van hen zijn circa vijftig leden actief als klokkenluider. Zij luiden bij toerbeurt de klokken van de Domtoren en andere Utrechtse kerken. Kleine klokken kun je met één man af, voor een grote klok zijn minimaal vier mensen nodig. Om alle 13 Domklokken tegelijk te luiden, zijn maar liefst 25 mensen nodig.
De bekendste luidingen zijn natuurlijk die rond de kerkdiensten op zondagmorgen. Verder zijn bij tal van bijzondere gelegenheden (paasmorgen, kerstavond, verjaardag van de Utrechtse Universiteit, huwelijk en overlijden van een lid van het Koninklijk Huis) de klokkenluiders in touw.
Website: www.klokkenluiders.nl.