”Echt geloven. 52 bijbeloverdenkingen over wat geloven wel en niet is”
Auteur: ds. P. van Ruitenburg
Uitgeverij: Den Hertog, Houten, 2005
ISBN 90 331 1864 5
Pagina’s: 172
Prijs: € 14,50. „Wat is echt geloof eigenlijk? Is geloven eenvoudig of moeilijk? Is twijfel altijd ongeloof?” Ds. P. van Ruitenburg, predikant van de Netherlands Reformed Congregation te Chilliwack, gaat in ”Echt geloven” op dergelijke vragen in. Hij bespreekt 52 facetten van het echte geloof.

Van Ruitenburg biedt deze overwegingen aan in de vorm van ”bijbeloverdenkingen” van elk twee tot drie bladzijden. Dit compacte karakter van de overdenkingen, het heldere taalgebruik en de frisse opmaak maken het boek prettig leesbaar en in het bijzonder geschikt voor jongeren. Zij vormen volgens de tekst op de achterkant de primaire doelgroep.

De overdenkingen behandelen thema’s zoals: ”de hand des geloofs”, ”ongeloof is zonde”, ”geloof als gave”, ”dood geloof”, ”geloven in het donker”, ”de mensen tot het geloof bewegen”. De verschillende overdenkingen zijn niet volgens een strak principe geordend, maar staan tamelijk los naast elkaar, waardoor ze ook afzonderlijk leesbaar zijn.

Bij de meeste overdenkingen steekt de schrijver in bij een bepaalde praktijksituatie of een aansprekend voorbeeld, waarna hij vanuit de tekst ter overdenking enkele lijnen trekt met het oog op het echte geloven.

Zo begint de bespreking van de tekst „vrees niet, geloof alleenlijk” bij de wel eens gehoorde opmerking: „Geloven is simpel en je moet het gewoon doen”, om vervolgens uit te leggen dat het verschil maakt hoe we het woord ”alleen” lezen: is het ”alleen maar” iets simpels („ik kreeg alleen maar een paar cent”), of gaat het om ”alleen” in de betekenis ”uitsluitend” („het eiland is alleen bereikbaar per boot”)? Het laatste is in de tekst het geval en dat maakt geloven allesbehalve simpel. „Geloven is niet zoiets als een knop omdraaien.”

Nu laat de auteur het er echter niet bij dat geloven alleen maar moeilijk of zelfs onmogelijk is. Telkens zoekt hij naar evenwicht. Geloven is niet alleen moeilijk, maar ook eenvoudig: „Geloven is de lege hand, het hartelijke vertrouwen dat hoewel ik niets kan ik ook niets meer hoef te doen. Het is geloven in het volbrachte werk van Christus. Dat geloven is het gemakkelijkste dat er is, maar o, zo onmogelijk voor ons trotse vlees.”

Ook op andere punten probeert ds. Van Ruitenburg niet in eenzijdigheid te vervallen, maar het juiste evenwicht vast te houden. Zondekennis is geen voorwaarde om tot Christus te gaan, maar zonder zondekennis is er geen behoefte aan Christus: „Gods Woord maakt duidelijk dat alle zondaren mogen komen zonder geld en zonder prijs […] alle zondaren zijn welkom bij Christus, maar alleen de schuldverslagenen, de gebrokenen van hart willen komen. Daarom is een grondige kennis van onze zonden nodig. Zonder dat zou er niemand tot Christus vluchten.”

Een enkele uitdrukking in het boek roept vragen op. Kunnen we inderdaad zeggen dat de Heere Christus zijn gehoor „sceptisch” benaderde door Zijn herhaalde woorden „die kan Mijn discipel niet zijn”? En bedoelde Paulus in Romeinen 8 het getuigenis van de Geest met onze geest dat wij kinderen Gods zijn inderdaad als een „extra” te bestempelen?

De schrijver geeft de lezer geen inzicht in zijn overwegingen waarom bepaalde teksten wel en andere niet besproken worden. Natuurlijk kan in zo’n kort bestek als dit boek niet aan alle aspecten van het geloof recht gedaan worden. Toch valt het op dat de centrale tekst: „Abraham geloofde God en het is hem gerekend tot rechtvaardigheid” (Romeinen 4:3; Jakobus 2:23) niet in dit boek voorkomt. De directe relatie van waar geloof en toegerekende gerechtigheid is zó wezenlijk (zie HC Zondag 23) dat het toch wel een gemis genoemd mag worden dat deze niet besproken wordt. Abraham neemt in dit boekje sowieso een wat bescheiden plaats in, hoewel ons doopformulier hem toch niet zonder reden ”de vader van alle gelovigen” noemt.

Tegelijkertijd verdient het waardering dat het echte geloof vanuit veel andere teksten aansprekend en helder wordt behandeld.