Is er met Marokko te praten over de dubbele nationaliteit of niet? Tot dusver heeft het bezoek van minister Verdonk alleen maar misverstanden opgeleverd. Heeft zij niet goed geluisterd of heeft een hoge ambtenaar in Marokko meer gezegd dan hij mocht zeggen? In ieder geval blijkt dat deze zaak in dit Arabische land erg gevoelig ligt.Nederland wil zo veel mogelijk af van het verschijnsel van de dubbele nationaliteit. In het verleden werd daar geen punt van gemaakt. We waren al blij als een hier wonende Turk of Marokkaan Nederlander wilde worden. Aan zijn of haar naturalisatie werden toen niet zo veel eisen gesteld.

Inmiddels wordt veel serieuzer met dit onderwerp omgegaan. En terecht. Wie kiest voor een bepaalde nationaliteit, moet beseffen dat hij daarmee kiest voor een nieuw vaderland. Daar behoef je niet allerlei extreem nationalistische opvattingen aan te verbinden, maar het is wel van belang dat je de betrokkenen duidelijk maakt dat zo’n naturalisatie meer is dan een administratieve kwestie.

Ook in de moderne tijd veronderstelt de staat een bepaalde samenhang en loyaliteit. Staatsburgers moeten ervan overtuigd zijn dat zij gezamenlijk ergens voor staan. Dat ze bepaalde waarden en belangen gemeenschappelijk hebben.

Wie als immigrant kiest voor de nationaliteit van zijn nieuwe land van vestiging, maakt daarmee duidelijk dat hij voorgoed afscheid genomen heeft van zijn land van herkomst. Uiteraard blijf je altijd een bepaalde band houden met je geboorteland. Dat is een natuurlijke zaak. Je hebt er echter voor gekozen je blijvend elders te vestigen. Daar zie je je toekomst liggen en die van je kinderen.

Een dubbele nationaliteit past daar niet bij. Die constructie heeft iets in zich van twee heren dienen en van twee walletjes eten. Ter wille van de integratie van de nieuwe Nederlanders in onze samenleving moeten we dat ook niet willen. Die integratie verloopt toch al moeizaam.

In een aantal niet-Europese landen doet men echter erg moeilijk over het opgeven van de oorspronkelijke nationaliteit. Marokko is daar een van. Religieuze en nationalistische motieven spelen daarbij een grote rol. Soms heeft het opgeven van de oude nationaliteit ook consequenties op het gebied van het erfrecht.

Alle Marokkanen, waar ook ter wereld, worden geacht zich te richten naar het geestelijk en politiek leiderschap van hun koning. Zij blijven de Marokkaanse nationaliteit behouden, desnoods tot in de tiende generatie, zo beklemtoonde gisteren een woordvoerder van de Marokkaanse regering. Men wil geen onderdanen verliezen.

Voor ons is dat een merkwaardige redenering. Wij denken minder in termen van afstamming en leggen meer de nadruk op de individuele keuze. De Nederlandse regering voelt zich dan ook niet betroken bij het wel en wee van de nazaten van Nederlandse emigranten. Die behoren inmiddels tot een ander land, al blijft hun naam herinneren aan hun afkomst.

Maar het zal nog wel even duren voor men daar in Marokko ook zo over denkt. Dat neemt niet weg dat wij op dit punt eisen kunnen stellen aan hier wonende Marokkanen die Nederlander willen worden.