”Ach lieve tijd - Bommelerwaard, deel 7: 1000 jaar wonen”
Auteur: Gabri van Tussenbroek
Uitgeverij: Waanders, Zwolle, 2002
ISBN 90 400 1373 X
Pagina’s: 28 blz; € 5,88. Eenvoudig van opzet, begrijpelijke taal en veel afbeeldingen. Het blijkt al ruim twintig jaar een succesvol concept. Uitgeverij Waanders brengt met ”Ach lieve tijd” de geschiedenis van stad en dorp bij de gewone man thuis, zonder daarbij afbreuk te doen aan de werkelijkheid. Onlangs presenteerde het Zwolse bedrijf deel zeven in een serie over de Bommelerwaard. En het ziet er niet naar uit dat er snel een einde komt aan de succesreeks.

”Ach lieve tijd” ontstond in 1980. Uitgeverij Waanders had het plan opgevat een boek te maken over de historie van Zwolle, omdat de stad 750 jaar bestond. Maar het bleek al snel dat het boek te dik zou worden. Daarmee zou het niet meer aantrekkelijk zijn voor de lezers. Het idee ontstond toen het boek in goed leesbare deeltjes uit te geven. Het werden uiteindelijk twintig katernen. Het concept sloeg zo aan dat er vrij snel over andere plaatsen een ”Ach lieve tijd” kwam. De oplagen logen er niet om: ze varieerden van 3000 tot 40.000 exemplaren. Inmiddels zijn er al meer dan veertig series. De aandachtsgebieden variëren van de Bommelerwaard tot Amsterdam en van Gouda tot de Zaanstreek.

Over de oorzaak van het succes hoeft adjunct-directeur H. van de Wal van Waanders niet lang na te denken. „”Ach lieve tijd” beschrijft op een begrijpelijke manier het dagelijks leven van vroeger. Hierdoor bereiken we ook veel mensen die weinig over de geschiedenis lezen. Maar we houden wel in de gaten dat de serie ook bestemd is voor mensen die zich wel veel met het verleden bezighouden”, zegt Van de Wal. „De boekjes zijn bedoeld om de kennis van de lokale geschiedenis bij de mensen te vergroten. ”Ach lieve tijd” is een nadere kennismaking met de eigen woonplaats.”

Waanders werkt met zijn serie aan de hand van een vastgesteld plan. De uitgeverij neemt eerst contact op met medewerkers van musea en archieven en met historici die veel van een bepaalde plaats of regio weten. Uit deze groep selecteert de uitgeverij een aantal mensen die de artikelen voor de serie gaan schrijven. Vaak komen zij uit de stad of regio waarover de reeks gaat. De schrijvers werken samen met een vaste redacteur van de uitgeverij, die de regie in handen heeft. „De schrijvers krijgen veel vrijheid, maar ze moeten wel volgens ons concept werken”, aldus Van de Wal. Op deze manier wil de uitgeverij bereiken dat het blad inhoudelijk goed is en een zekere mate van uniformiteit heeft. Bovendien moet het eigen karakter van de plaats goed naar voren komen. Waanders slaagt bijzonder goed in die opzet.

Thematisch
”Ach lieve tijd” is sterk thematisch van opzet. Elk deel behandelt één specifiek onderwerp. Van de Wal: „In niet elk gebied valt er te schrijven over dezelfde thema’s. Dat geldt bijvoorbeeld voor onderwerpen als het boerenleven, havens, dijken en vreemdelingen. Per plaats wisselt dat. Wat wel elke keer terugkomt, zijn deeltjes over geloof, werk en verkeer. Daar heeft elke regio mee te maken.”

Per plaats of regio komt er maandelijks een exemplaar van het blad uit voor de duur van de serie. De grootte van een serie hangt sterk af van hoeveel er te schrijven valt over een plaats. Is de historie van Amsterdam samen te vatten in 25 delen, een stad als Den Bosch komt niet verder dan dertien edities. Alle series van ”Ach lieve tijd” zijn nog leverbaar.