”Buˆmkes aon ’t spoor”
Auteur: Rita Roodbeen-Heenck, Cisca Thurlings-Noy, Kobus van Ingen en Teus Vlot
Uitgeverij: Gemeente Kesteren, Opheusden, 2001
ISBN 90 9015 184 2
Pagina’s: 543
Prijs: € 22,50. Op 31 december 2001 kwam na 183 jaar een eind aan het zelfstandig bestaan van de gemeente Kesteren. Als gevolg van een bestuurlijke herindeling ging ze op in een fusie met Dodewaard en Echteld. De naam bleef echter: ook de fusiegemeente heet Kesteren. Ter gelegenheid van de opheffing van de oude gemeente verscheen een boek met terugblikken: ”Buˆmkes aon ’t spoor”

In een tijdsbestek van een jaar slaagden de auteurs Rita Roodbeen-Heenck (gemeentewoordvoerder), Cisca Thurlings-Noy, Teus Vlot (beiden raadsleden) en Kobus van Ingen (Historische Kring) erin veel werk te verzetten om het boek op tijd gereed te krijgen. Het resultaat mag er echter zijn: een ruim 540 pagina’s tellend document, voorzien van veel foto’s.

Al in de negende eeuw na Christus wordt de nederzetting Castra (Kesteren) al genoemd. Een castra was een zogenaamd grensfort dat door de Romeinen in de nabijheid van rivieren werd gebouwd.

De eigenlijke gemeente ontstaat echter pas zo’n duizend jaar later. In 1818 wordt op provinciaal gezag de gemeente Kesteren ingesteld. Dr. H. Roodbeen beschrijft op een boeiende wijze de geschiedenis van het bestuur. Opvallende conclusie is dat in de afgelopen dertig jaar de PvdA, GemeenteBelangen en CDA de dominante coalitie hebben gevormd. De SGP vormde een spraakmakende minderheid die het beeld naar buiten domineerde.

Teus Vlot slaagde erin op een heldere wijze de kerkgeschiedenis van de dorpen Kesteren en Opheusden beschrijven. Wat opvalt is dat Kesteren tot ver in de twintigste eeuw één kerk (Hervormde Kerk) heeft gekend. Pas in 1974 ontstond er een hervormde wijkgemeente. Van Opheusden is bekend dat in 1834 een „ongeoorloofde Godsdienstige vereniging” plaatshad die uiteindelijk leidde tot de huidige situatie. Daarin kent de plaats drie grote kerken, die van de hervormde gemeente, de gereformeerde gemeente en de gereformeerde gemeente in Nederland.

In Opheusden ontstond bovendien een Molukse kerk. Dit gebeurde na de soevereiniteitsoverdracht van Nederland aan Indonesië. Van de duizenden Molukkers die toen richting Nederland kwamen, belandden er een aantal in Opheusden.

Belangrijke bedrijfstakken zijn de fruitteelt, het boerenbedrijf en de boomkwekerij. De fruitteelt heeft zich goed weten te handhaven. Auteur Evert Reijers constateert dat het aantal boerenbedrijven enorm is afgenomen: van zestig bedrijven in 1950 naar vier in 2001. Dit in tegenstelling tot de boomkwekerij, die thans een areaal van 1100 hectare telt en die werk verschaft aan ongeveer 125 kwekers. Opheusden is uitgegroeid tot het belangrijkste laanbomencentrum van Nederland en Europa.