Ede neemt afscheid van tachtig jaar vakmanschap
Garenspinnerij Enka in Ede sluit uiterlijk juli volgend jaar definitief de deuren. De productie van de eens zo voortvarende viscosefabrikant stopt dan in Nederland. Ongeveer 550 mensen verliezen hun baan. De kwaliteitsproducten uit Nederland leggen het af tegen veel goedkopere producten uit het Verre Oosten.
De eerste Enka-fabriek van oprichter Jaques Coenraad Hartogs werd op 8 mei 1911 in Arnhem geopend, toen nog onder de naam NV Nederlandse Kunstzijde Fabriek. Sinds die tijd werden meerdere vestigingen geopend. Diverse fusies brachten naamsverandering met zich mee.
In 1929 werd gefuseerd met een Duits concern waardoor de vestiging in Emmen Algemene Kunstzijde Unie (AKU) ging heten. Een jaar later ging de leiding de samenwerking aan met de Hollandsche Kunstzijde Industrie in Breda.
In 1969 gingen de AKU en Koninklijke Zout Organon (KZO) samen in Akzo. De garentak kwam in de jaren ’90 onder Akzo Nobel Fibers, dat later Acordis ging heten. De naam Acordis als moederbedrijf is de laatste naam in de negentigjarige geschiedenis van de textielfabriek. Acordis is sinds 1999 onderdeel van CVC Capital Partners.
Enka blijft voor altijd verbonden met de eerste bedrijfsbezetting in Nederland. Achthonderd werknemers van de Enka-fabriek in Breda kwamen in 1972 in opstand tegen de voorgenomen sluiting. Ze bezetten het bedrijf en de directieleden mochten vijf dagen lang het pand niet in. Uiteindelijk zwichtte de directie en de fabriek bleef open.
Ongeveer acht jaar later viel toch het doek voor de fabriek. Kort daarna werd de productie van de vestiging in Arnhem ook gestaakt. Medio jaren tachtig werden alleen nog in Ede garen gesponnen en textiel geschoren.
Het bedrijf op de Veluwe is de grootste werkgever in de regio. Dit jaar staat Enka tachtig jaar in Ede. „Het is tachtig jaar vakmanschap dat nu uit Nederland verdwijnt. Dat is jammer”, zei woordvoerder W. Brand van FNV Bondgenoten. Sinds 1994 heeft hij het bedrijf in zijn pakket.
„Veel van de werknemers zitten al jaren bij het bedrijf. Twintig, dertig jaar is geen uitzondering. Zij hebben interne opleidingen gehad en zullen erg veel moeite hebben om ergens anders aan het werk te kunnen”, aldus Brand. In Nederland is volgens Brand geen soortgelijk bedrijf, dus de ontslagen werknemers kunnen hier meer niet meer aan het werk.
„Het gaat gewoon slecht in deze branche”, meldde een woordvoerder van Enka in Ede. „Maar het blijft bitter dat het bedrijf ter ziele gaat.” In Duitsland en Polen zitten ook productielocaties van Enka. Vooralsnog blijven die gehandhaafd.
