MKB verwacht enorm tekort aan vaklieden
De arbeidsmarkt is niet voorbereid op het aantrekken van de economie. Mede als gevolg van de matige prestaties van het beroepsonderwijs zal naar verwachting de komende jaren in het midden- en kleinbedrijf een schreeuwend tekort aan vaklieden ontstaan.
Dat zegt MKB-Nederland in een woensdagmorgen gepubliceerd rapport. Volgens de koepelorganisatie van het midden- en kleinbedrijf wordt de uitstroom van ouderen onvoldoende gecompenseerd door instroom van goed opgeleide jongeren uit het beroepsonderwijs.
In opdracht van MKB-Nederland heeft onderzoeksbureau EIM berekend hoeveel oudere vaklieden de komende vijf jaar het midden- en kleinbedrijf verlaten. Daarnaast is nagegaan hoeveel jongeren in diezelfde periode uit het beroepsonderwijs komen, om de opengevallen plaatsen op te vullen.
Zelfs wanneer de werkgelegenheid niet toeneemt, loopt het jaarlijks tekort voor het midden- en kleinbedrijf op tot 15.000 fulltime medewerkers. Bij 1 procent werkgelegenheidsgroei bedraagt het tekort 64.000 fulltime medewerkers en bij een groei van 2 procent zelfs 93.000.
TNS-NIPO heeft vervolgens onderzocht of er daarnaast ook sprake is van een ”kwalitatieve mismatch” tussen vraag en aanbod. Uit dit onderzoek blijkt dat de vraag naar hoger opgeleiden in het midden- en kleinbedrijf alsmaar stijgt. Eén op de twee ondernemers geeft aan steeds meer mbo’ers aan te nemen in plaats van vmbo’ers. Zo’n 30 procent geeft aan steeds meer hbo’rs aan te nemen in plaats van mbo’ers. Daarnaast zegt 80 procent van de ondernemers dat vooral jongeren die net van school komen, bijscholing nodig hebben. Verder is slechts 40 procent tevreden over het niveau van mbo-gediplomeerden, een kwart is daar ontevreden over.
Op basis van deze gegevens concludeert MKB-Nederland dat de krapte bij een aantrekkende economie extra groot zal worden, doordat een flink deel van de voorhanden zijnde arbeidskrachten, eigenlijk te laag is opgeleid. Hoewel de voortekenen op dit moment nog niet erg gunstig zijn, zal de groei toch weer moeten gaan aantrekken, denkt de organisatie. MKB-Nederland verwacht dat in dat geval de ondernemers vaklieden gaan werven in het buitenland. Gebeurt dit op grote schaal, dan wordt het moeilijker voor Nederlandse werkzoekenden aan het werk te komen, waardoor de druk op de uitkeringen toeneemt.
Volgens MKB-Nederland is het nodig dat de prestaties in het beroepsonderwijs en de inzetbaarheid en scholing van werkenden omhoog gaan. „De overheid heeft op dit dossier eigenlijk nog geen grote vooruitgang geboekt. Ook in 2004 hebben weer 63.000 leerlingen het onderwijs zonder startkwalificatie verlaten. Dat is gezien de verwachte krapte onacceptabel hoog”, aldus het rapport. Verder dient de scholing van niet-werkenden te worden geïntensiveerd. Ook moet de arbeidsproductiviteit worden vergroot.
MKB-Nederland gaat op haar beurt samen met regionale opleidingscentra en particuliere opleidingsinstituten projecten ontwikkelen, die tot doel hebben werkenden in het mkb, via trajecten van leren en werken (leerbanen) op te scholen naar hogere niveau’s. Andere acties zijn het inzetten van zogenaamde innovatievouchers om vernieuwingen te stimuleren en meer en betere stages. Er komt ook een campagne ter promotie van het vakmanschap in Nederland.