”De Weg gewezen”, uitg. De Wegwijzer, Nederhemert, 2005
ISBN 90 9019358 8
Pagina’s: 261
Prijs: € 24,95. Voor bestellingen: tel. 0418-552280. Ook verkrijgbaar bij de regionale boekhandel. Hoe werk je een ’rooie’ bovenmeester weg? In het Gelderse Nederhemert gebeurde dat door in 1930 de openbare school om te zetten in een christelijke school. In april vierde christelijke basisschool De Wegwijzer, sinds enkele jaren weer de enige school in het dorp, zijn 75-jarig bestaan. Ter gelegenheid hiervan verscheen een fors en informatief jubileumboek met als titel ”De Weg gewezen”.

Adjunct-directeur M. Vos beschrijft de niet-alledaagse ontstaansgeschiedenis van de school. Ook redigeerde hij zo’n dertig interviews en terugblikken. Bestuurslid W. N. Schouten beschrijft de verdere geschiedenis in vogelvlucht, terwijl leerkracht G. H. F. Kooijman-Groeneveld de geschiedenis van de christelijke kleuterschool voor haar rekening neemt.

Directeur W. C. van der Toorn kreeg het voor elkaar om zo’n 750 foto’s en veel uiteenlopende illustraties in het boek op te nemen, alsmede de gebruikelijke overzichten. Met dit alles geeft het boek een interessant doorkijkje in een nogal gesloten dorpsgemeenschap en haar (school)geschiedenis.

De liberale steenovenbaas en notabel J. M. Peereboom, die 200 ’ovensgasten’ in dienst heeft, is in de jaren ’20 van de vorige eeuw bevreesd voor de invloed van het overigens door ieder gewaardeerde openbare schoolhoofd J. W. Essenburg. Deze heeft socialistische sympathieën. De crisisjaren zijn in aantocht en sommige steenovens zijn al stilgelegd. Om stakingen te voorkomen beweegt Peereboom, samen met een invloedrijke notaris, de van hem afhankelijken ertoe te tekenen voor een christelijke school, waarna het genoemde schoolhoofd en enkele onderwijzers van het toneel verdwijnen. De plaatselijke hervormde kerk speelt hierbij geen enkele rol van betekenis.

Na de Tweede Wereldoorlog verandert dit, mede door de verdwijning van de invloed van de baron. Met de komst van het legendarische schoolhoofd J. van Dulst ondergaat de school een verrechtsing.

Ook de plaatselijke predikant ds. W. J. op ’t Hof levert een bijdrage aan het boek.