KPN-topman Ad Scheepbouwer ontvouwde enkele maanden geleden zijn plannen om vol in de internettelefonie te gaan. Woensdag was het zover. Een groot deel van het Nederlandse journaille liep uit om KPN’s nieuwste troef in de strijd tegen dalende marges op het vastetelefonienet te bewonderen: een glimmend kastje genaamd Experia Box.

Met dit door Siemens gefabriceerde modem biedt KPN zijn klanten de mogelijkheid om, met behoud van eigen nummer en telefoon, voor een maandbedrag vanaf 34,95 euro onbeperkt te internetten en in het weekend gratis te bellen naar vaste nummers in Nederland. Voor 10 euro meer mag de klant deze nummers altijd kosteloos bellen. Telefoneren met andere klanten van InternetPlusBellen is in alle gevallen gratis.

Er is ook een pakket in combinatie met een videotelefoon, wat het opa mogelijk maakt om zijn kleinzoon tijdens het telefoongesprek te aanschouwen. De techniek hiervoor bestaat al enige decennia, maar videobellen is nooit succesvol geïntroduceerd wegens een belabberde beeldkwaliteit. Volgens Scheepbouwer is het nu echter klaar voor gebruik.

Met de introductie van internettelefonie neemt KPN zoetjesaan afscheid van de klassieke telefoontik waar het voormalige staatsbedrijf groot mee werd. Als grootste telecomconcern moest KPN wel over op het zogeheten voip (voice over IP, internetbellen). Het levert het bedrijf een noodzakelijke kostenbesparing op. Bovendien bellen steeds minder mensen nog via een gewone telefoonlijn. Vorig jaar daalde het aantal vaste aansluitingen bij KPN met maar liefst 243.000. Het aantal ’vaste’ belminuten daalde met 23 procent. Daarnaast had KPN ernstig te lijden onder de concurrentie van nieuwe telefoondiensten, zoals bellen via internet of kabel. Bedrijven zoals UPC, Versatel, Tiscali, Wanadoo en Solcon gingen KPN hierin al voor.

’s Lands grootste telefonieaanbieder lijkt wat aan de late kant met het aanbieden van bellen via internet. Maar KPN-bedrijfsstrateeg Eelco Blok verklaart dat er juist bewust met de introductie is gewacht. „Om er zeker van te zijn dat alle kinderziektes volledig zijn verdwenen. We willen onze klanten niet opzadelen met allerlei gedoe, zoals onze concurrenten doen.” Blok mikt in eerste instantie op „enkele tienduizenden” abonnees.

Met het aanbieden van digitale telefonie zet KPN de eerste stap in zijn zogeheten Triple Play-strategie. Bellen, surfen, televisiekijken, over enkele maanden kan het allemaal via internet, samengevoegd in één pakket. Om televisie via internet mogelijk te maken, voldoet het huidige adsl-netwerk echter niet. KPN is daarom druk doende met het ombouwen van zijn breedbandnetwerk naar adsl2+, een variant waarbij de internetsnelheid tot zo’n 50 procent hoger ligt. Wanneer in de toekomstig zelfs deze variant te traag blijkt, heeft het telecomconcern ook nog vdsl achter de hand. Door gebruikmaking van glasvezel maakt dit internetsnelheden mogelijk tot wel 50 megabit per seconde (mbps). Hiertoe moet het aansluitnet naar alle Nederlandse huishoudens echter worden ’verglaasd’, wat een investering van enkele miljarden euro’s vergt.

Ondertussen volgt telecomwaakhond OPTA de gangen van KPN met argusogen. In het verleden verplichtte de onafhankelijke post- en telecomautoriteit het concern wegens zijn dominante marktpositie al diverse malen tot het verlagen van de tarieven voor vaste telefonie. Recent stelde de OPTA echter paal en perk aan de prijsverlagingen van KPN; concurrentie op de markt voor vaste telefonie zou anders geen kans krijgen. Het telecomconcern moet sindsdien met lede ogen toezien hoe de concurrentie klanten voor zijn neus wegkaapt.

Bellen via internet is voor KPN een nieuwe manier om de toegenomen concurrentie het hoofd te bieden. De OPTA kan echter nog roet in het eten gooien. KPN heeft vooralsnog geen toestemming gekregen om internettelefonie tegen een vast tarief aan te bieden, de toezichthouder zegt hiertoe niet bevoegd te zijn. Volgens OPTA-medewerker Kor Noorlag is internetbellen een nieuwe dienst die niet binnen de stringent afgebakende Telecomwet valt. De nieuwe markt wordt op dit moment door de OPTA geanalyseerd, in juni presenteert zij de uitkomsten hiervan.

De kans lijkt groot dat de nieuwe vorm van telefoneren hierna wel onder de bevoegdheid van de OPTA valt. „Wanneer dan blijkt dat KPN marktmacht misbruikt, leggen we maatregelen op”, aldus Noorlag. Bedrijfsstrateeg Blok zegt echter niet benauwd te zijn. „We voldoen aan alle regels.”