De huisartsen koesteren ondertussen een aantal geloofwaardige motieven. Zij waarschuwen tegen onplezierige streken van zorgverzekeraars. Dat signaal klinkt menigeen aannemelijk in de oren. Verzekeraars zijn niet echt geliefd. De dokters vinden dat ze te veel administratieve rompslomp op hun bord krijgen. Ze zeggen dat de kwaliteit van de zorg in het geding is. Maar het valt toch ook niet te ontkennen dat het bij hen tegelijk geducht draait om het geld. Ook de minister heeft zijn argumenten. De discussie speelt zich af rond de vraag wie gelijk heeft. Iedereen is zuinig op z’n eigen rechten. En bakkeleiende partijen vertellen in zulke situaties altijd aan de ’omstanders’ hoe goed ze het menen.

Staken was onder orthodoxe christenen geruime tijd een omstreden kwestie. Maar er verandert veel. Heel wat jongeren en ouderen uit de gereformeerde gezindte zijn lid van het FNV. Meer behoudende predikanten en theologen wijzen er soms op dat staking een vorm van geweld en revolutie is. Maar de gestadige drup van het in de samenleving telkens terugkerende fenomeen holt de steen uit. Staken heet ook onder tal van christenen van lieverlee acceptabel. Onaanvaardbaar blijft echter dat mensen onder de effecten van staking lijden.

Iemand zal maar als net verhuisde nieuwkomer in een andere woonplaats z’n dossier met medische gegevens bij de nieuwe huisarts gaan inleveren. Een dag of wat eerder heeft de assistente gezegd dat hij de informatie persoonlijk moet komen brengen en afgeven. Op die manier kan hij -en dat geldt ook voor z’n vrouw en kinderen- een eerste contact leggen. Het lukt niet. De deur zit dicht. „Wij staken.” Daar staat de brave huisvader. Voor een gesloten deur. „Aangenaam om met u kennis te maken.”

Een moeder in een bescheiden stadje zonder groot ziekenhuis ziet zich ineens geconfronteerd met het feit dat haar jochie van vijf jaar vreselijke buikpijn krijgt. Het kind gilt, het krijst het uit. ’t Is niet te houden. Dan is het altijd een veilige wetenschap dat de dokter in de buurt woont, de eigen vertrouwde huisarts. Nu is hij er niet. En z’n vervanger bij afwezigheid is er ook niet. Zij staken. Natuurlijk valt er -indien er althans geen sprake is vervoersproblemen- altijd wel ergens een gezondheidsdienst of ziekenhuis te bereiken. Maar de wederzijdse sympathie slinkt, als moeder zegt: „Net nou ik die man nodig heb, is hij er niet.”

Een bejaarde woont nog op zichzelf, maar kan nauwelijks meer omgaan met de telefoon. Hij weet de drukknopjes te vinden en kiest het nummer van z’n huisarts. Dan hoort hij: „Alleen voor zeer dringende zaken, die geen uitstel verdragen, is er een dokter beschikbaar. Via ons spoednummer 4673562 hoort u hoe u de spoedarts kunt bereiken. Een assistente zal dan eerst nagaan of en in hoeverre uw probleem dringend is.” Zoiets brengt mensen in verwarring.

Van alle drie de voorbeelden geldt dat er goede kans bestaat op het beschadigen van relaties. Bij sommige patiënten zal het vertrouwen in de eigen dokter op deze manier drastisch dalen. Zo gaat dat in een maatschappij waarin mensen zich niet zelden -soms zonder reden, maar toch- door iedereen in de steek gelaten voelen. Is de eenzaamheid in de samenleving ooit zo groot geweest als in de actuele situatie? Zouden de stakende huisartsen daar niet meer over moeten nadenken? Anders bereiken ze het tegendeel van wat ze zeggen te beogen: een goede kwaliteit van zorg.