Buitenland

Oekraïne wil braafste jongetje van de klas zijn

Precies een halfjaar na de oranjerevolutie staat de Oekraïense hoofdstad Kiev opnieuw in het middelpunt van de internationale belangstelling. Dit keer heeft de stad de eer gastheer te zijn van de vijftigste editie van het Eurovisie-songfestival. Hoewel dit formeel een apolitiek evenement betreft, doen de nieuwe Oekraïense machthebbers er alles aan om er hun politieke voordeel mee te doen.

Van onze correspondent
20 May 2005 22:43Gewijzigd op 14 November 2020 02:34

In speciaal voor het festival gemaakte, zoetig vormgegeven filmpjes en andersoortig promotiemateriaal tonen de winnaars van de oranjerevolutie Oekraïne als een open Europese samenleving. De bevolking zou er vredelievend en tolerant zijn en dus volledig klaar zijn om toe te treden tot de Europese familie. Bovendien worden de straten van Kiev momenteel gedomineerd door lachende jonge mensen die zonder uitzondering hun Europese gasten vertellen hoe graag ze bij Europa willen horen.

Dit grootste internationale evenement uit de Oekraïense geschiedenis komt voor de winnaars van de oranjerevolutie dan ook op een heel gelegen moment. De eerste honderd dagen van zowel de nieuwe president Viktor Joesjtsjenko als zijn premier Julia Timosjenko zijn onlangs gehaald en de bevolking heeft de balans duidelijk in het voordeel van de nieuwe democratische leiders laten uitvallen.

Maar tot nu toe was het nog niet gelukt met dit mooie resultaat te pronken voor de internationale gemeenschap. De afgelopen weken was immers alle Europese aandacht gericht op grote broer Rusland. President Poetin was er in geslaagd de belangrijkste Europese leiders op het Moskouse Rode Plein te laten deelnemen aan een grootse ode aan het Sovjetleger ter ere van de overwinning op nazi-Duitsland.

Maar dit ging onverwachts ook gepaard met internationale kritiek op de Russische bemoeienis met zijn buurstaten. Een van die landen is Oekraïne, dat dus gretig de internationale aandacht van nu aangrijpt om te tonen dat het definitief afstand heeft genomen van Rusland en graag het braafste jongetje in de Europese klas wil worden.

Nog maar een halfjaar geleden probeerde Rusland hier met behulp van verkiezingsfraude de impopulaire pro-Russische Viktor Janoekovitsj aan de macht te krijgen. Het hoopte hiermee het Moskou-gezinde corrupte regime van vertrekkend president Leonid Koetsjma in stand houden. Slechts een massaal bevolkingsprotest kon voorkomen dat dit plannetje slaagde.

Dankzij deze oranjerevolutie werden er opnieuw presidentsverkiezingen gehouden, die werden gewonnen door de democratisch gezinde en populaire Viktor Joesjtsjenko. Deze bombardeerde de volledige ontmanteling van het van Koetsjma geërfde corruptie politieke systeem tot binnenlandse politieke prioriteit. Internationaal heeft de zo snel mogelijke toetreding tot de EU en de NAVO de grootste prioriteit.

Met beide punten is de nieuwe president de afgelopen maanden voortvarend aan de slag gegaan. Inmiddels zijn veel corrupte gouverneurs en overheidsbureaucraten vervangen. Tegelijkertijd lopen tegen een groeiend aantal van hen juridische onderzoeken wegens corruptie en criminele activiteiten. Ook tegen Sergej Kivalov - het beruchte hoofd van de centrale kiescommissie, die Janoekovitsj onterecht tot winnaar van de presidentsverkiezingen uitriep.

Ook zijn tientallen dubieuze privatiseringen onderzocht en al deels teruggedraaid, zoals het grootste staalconcern Krivorizjstal, dat voor een vriendschapsprijs deels in handen was gekomen van Koetsjma’s schoonzoon Viktor Pintsjoek.

Daarnaast zijn de Oekraïense media de afgelopen maanden voor het eerst gaan proeven wat persvrijheid is en is de vroegere staatscensuur op de televisie volledig verdwenen. Ook is het onderzoek naar de in 2000 vermoorde kritische journalist Gongadze hervat en zijn de eerste concrete resultaten geboekt.

Op internationaal vlak is er de afgelopen maanden sprake van een opzienbarende toenadering tussen Oekraïne enerzijds en de EU en de NAVO anderzijds. Alleen met Rusland blijven de relaties problematisch. Zo hebben nogal wat van corruptie verdachte Oekraïense politici er onderdak gekregen. Ook lijkt Moskou direct betrokken bij manipulaties met Russische olietoevoer, die in Oekraïne tot olietekorten en hoge olieprijzen hebben geleid.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer