Eerstgenoemde benadrukte in een toelichting dat het de bedoeling is de bevolking in de straks met een groot aantal naties uit Oost-Europa uitgebreide Unie te beschermen „tegen alle bedreigingen van buitenaf, of dat nu terrorisme, criminaliteit, mensenhandel of illegale immigratie is.”

Vitorino voegde daaraan toe: „We spelen in op de verwachtingen van de burgers dat een betere controle aan de buitengrenzen de veiligheid zal bevorderen. Tegelijk zijn we er niet op uit een ’fort Europa’ te bouwen. We willen de vrijheid van het personenverkeer waarborgen.”

De douanediensten blijven behoren tot de verantwoordelijkheid van de afzonderlijke landen. Het over een jaar of vijf wellicht aantredende Europese korps zal aanvullende werkzaamheden voor zijn rekening nemen. De leden ervan krijgen alle benodigde bevoegdheden, waaronder het verrichten van arrestaties. Een en ander betekent dat bijvoorbeeld Spaanse beambten kunnen worden ingezet bij de Poolse grens en daar personen mogen aanhouden.

Vooruitlopend op de vorming van een gezamenlijke eenheid, waarvan de omvang nog onbekend is, zullen functionarissen van de nationale douanes elkaar voortaan regelmatig ontmoeten. Doel van dat overleg is informatie uit te wisselen en hun wijze van optreden en de daarbij gehanteerde procedures te coördineren. De financiering van de kosten van de grensbewaking vindt in de toekomst voor een deel plaats uit de EU-kas.

De plannen komen in juni voor de eerste keer aan de orde in een vergadering van de ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken. Dan moet blijken of zij iets voelen voor de ideeën van de Commissie.