”Beyond a reasonable doubt. Op zoek naar waarheidsvinding. Opstellen over vreemdelingenrecht en politiek”
Auteur: drs. F. W. King (red.)
Uitgeverij: Absah Welling Publishers, Leiden, 2004
ISBN 90 8074 073 x
Pagina’s: 127
Prijs: € 12,50. Voor Nederlanders is wonen in ons land meestal geen bewuste keuze. We leven in dit land omdat we er geboren zijn. Bij de vraag of we eigenlijk wel in dit land willen leven, zullen de meeste Nederlanders waarschijnlijk op zijn minst even moeten nadenken. In heel veel landen zal er echter geen seconde nagedacht hoeven te worden. Natuurlijk willen we in Nederland leven! Wie zou dat niet willen?

Vele tienduizenden hebben aan die wens de afgelopen jaren uiting gegeven door met hun voeten te stemmen. Soms verborgen in containers, soms als verstekelingen op schepen, heel vaak ook gewoon via Schiphol, ze blijven komen. Uit Europa zelf, uit Azië en Afrika. Asielzoekers, ze komen van alle kanten! Hun komst is, gelet op het hier te lande geldende vreemdelingenrecht, in juridische zin nimmer vrijblijvend. Steeds moet van geval tot geval beoordeeld worden of de asielzoeker aanspraak kan maken op een verblijfsvergunning. Daarvoor is natuurlijk niet van belang of de mensen graag in Nederland willen leven. Honger en narigheid, zonder enig uitzicht op reële verbetering, is geen grond voor een toegestaan verblijf. De vreemdeling zal aannemelijk moeten maken dat hij werkelijk als vluchteling moet worden beschouwd en dat zijn komst niet uitsluitend is ingegeven door de wens de sociaal-economische situatie te verbeteren. Met dat laatste is natuurlijk niets mis. Honderdduizenden autochtone Nederlanders hebben gedurende de afgelopen decennia hun heil gezocht in bekende immigratielanden zoals Canada, Australië en Nieuw-Zeeland. Op vergelijkbare wijze zijn de mensen uit Turkije en Marokko naar ons land verhuisd. Ook Nederland werd een immigratieland.

Rem op immigratie
De vraag of die ontwikkeling door moet gaan, raakt ons allen, wat ook het antwoord is dat je op die vraag geven wilt. Vooralsnog is van overheidswege een krachtige rem gezet op verdere immigratie. De aandacht nu is vooral gericht op verdere (economische) integratie van degenen die thans rechtmatig in Nederland verblijven. Voor een nieuwe immigratiegolf is in het huidige politieke en economische klimaat weinig of geen ruimte, ook al kan dat bij de toenemende vergrijzing weer snel veranderen.

Zelfs de gezinshereniging staat onder druk, laat staan het zoeken van huwelijkspartners in moederlanden. Oriëntatie op Nederland, dat is nu de leuze. In deze sfeer moet je andere wegen kiezen om als ’gelukszoeker’ toch het Westen binnen te kunnen komen. Je komt als asielzoeker! Daarmee zitten we midden in het spanningsveld van het vreemdelingenrecht. Want hoe moet nu worden vastgesteld wie een echte vluchteling is en wie slechts om economische reden hier zijn toevlucht zoekt?

Het is een dilemma waarmee de ambtenaren van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) maar ook vreemdelingenrechters zich dagelijks geconfronteerd weten. Welk vluchtverhaal is waar en welk verhaal niet? Soms is het gemakkelijk om het ’kaf’ van het koren te scheiden. Vluchtverhalen zijn zo nu en dan aantoonbaar onjuist. Wat doe je echter met een asielzoeker die pas na verloop van tijd het ’ware’ verhaal vertelt omdat hij tot dat moment gewoon niet in staat was het relaas te doen van vernedering, intimidatie en verkrachting? Hoe controleer je eigenlijk het waarheidsgehalte van welk verhaal dan ook? Iemand uit Iran die zegt christen te zijn bijvoorbeeld. Zegt hij dat omdat hij dat is of vertelt hij dat omdat hij denkt dat dit de kans om tot Nederland te worden toegelaten, vergroot?

Rechter
Wat is de rol van de rechter eigenlijk als op hem een beroep wordt gedaan? Gaat hij actief op zoek naar het ware verhaal of beperkt hij zich tot de vraag of de beslissing van de minister voldoet aan de eisen van zorgvuldige besluitvorming? Gaat hij na of de gronden die de minister aan zijn besluit ten grondslag legt juist zijn of controleert hij alleen of die gronden redelijk zijn? Dit soort vragen stelt drs. F. W. King in zijn bundel ”Op zoek naar waarheidsvinding”.

Als meer dan een introductie kan de bundel niet worden beschouwd. De bundel biedt echter beslist goede illustraties van de complexiteit van het vluchtelingenvraagstuk. „Een boek over recht en gerechtigheid, rechtsvorming en politiek, geschreven vanuit het perspectief van de vluchteling, die het centrum is van het vreemdelingenrecht”, zo luidt de verantwoording in het voorwoord. Wie zal daarbij geen sympathie hebben voor een auteur wiens werk erop is gericht recht te doen verschaffen aan hen die een oprecht motief hebben om huis en haard te verlaten?