Bot roept Iraanse ambassadeur op matje
Minister Bot van Buitenlandse Zaken heeft dinsdag de ambassadeur van Iran op het matje geroepen na klachten van GroenLinks–Tweede–Kamerlid Karimi over intimidatie en bedreiging aan haar adres door de Iraanse autoriteiten. Karimi werd maandagavond op de luchthaven van Teheran meerdere keren ondervraagd en haar spullen werden doorzocht door militairen. Haar adresboekje en aantekeningen zijn mogelijk gekopieerd.
Minister Bot eiste daarop tekst en uitleg van de Iraanse ambassadeur en schreef tevens een brief aan zijn Iraanse ambtgenoot Kharazzi. Een oordeel over de behandeling van Karimi door de Iraanse autoriteiten wilde hij nog niet geven. „De minister wil eerst weten wat er aan de hand was. We hebben het verhaal van mevrouw Karimi gehoord en willen nu het verhaal van Iraanse kant horen”, aldus de woordvoerder van Bot.
De van oorsprong Iraanse Karimi werd naar eigen zeggen maandagavond voor haar terugvlucht naar Nederland op de luchthaven van de Iraanse hoofdstad Teheran, „bedreigd en geïntimideerd” door militairen. Het ging om haar contacten met Iraanse mensenrechtenactivisten. Wat de Iraniërs vooral lijkt dwars te zitten, is haar initiatief (samen met de VVD) voor steun aan een satellietzender die de Iraanse bevolking moet voorzien van onafhankelijk nieuws. Karimi’s adresboekje, aantekeningenboekjes en agenda werden korte tijd afgenomen en mogelijk gekopieerd door de militairen.
Karimi ontvluchtte haar vaderland Iran in oktober 1982 voor het regime van ayatollah Khomeini. Via Duitsland kwam ze beginjaren negentig in Nederland. Sinds 1998 is ze Tweede–Kamerlid voor GroenLinks. In mei 2003 was Karimi voor het eerst terug in Iran, met een bezoek van een delegatie Kamerleden. Sindsdien bezocht ze Iran vier keer zonder problemen en bouwde ze een netwerk op van hervormers, onder wie Nobelprijswinnares Shirin Ebadi. Ook haar laatste bezoek van tien dagen verliep goed, totdat ze was ingecheckt voor de vlucht naar Nederland. Ambtenaren van het ministerie van Informatie ondervroegen haar en bedreigden haar „in bedekte termen”.
De intimidatie was daarmee niet voorbij. Na de paspoortcontrole werd ze aangesproken door militairen, die haar drie tassen handbagage uitgebreid wilden controleren. „Toen alles weer in mijn tas zat, wilde ik naar de gate. Maar toen hielden ze me opnieuw tegen en eisten weer mijn tassen op. Ik weigerde en liep door, maar werd omsingeld door zes of zeven militairen”.
De militairen haalden opnieuw haar tassen overhoop en namen haar aantekeningenboekjes, agenda’s, twee mobiele telefoons en adresboekje mee naar een andere ruimte. „Ik maak me nu heel erg zorgen over de mensen met wie ik in Iran heb gesproken. Het ministerie van Informatie wist van mijn contacten en gesprekken, maar het leger, justitie en politie vormen een parallelle structuur. Ze kunnen mensen oppakken omdat ze met mij hebben gesproken”.
Karimi kreeg dinsdag onmiddellijk steun van haar eigen fractievoorzitter Halsema en van de mede–initiatiefnemer voor de satellietzender, VVD–Kamerlid Van Baalen. Bot ontbood de Iraanse ambassadeur, maar een oordeel schort de minister nog even op. De contacten met Iran zijn gevoelig nu de Europese Unie met het land onderhandelt over het openstellen van het nucleaire programma van Iran voor inspecties van het Internationale Atoomenergie–agentschap IAEA.
Bots woordvoerder hield zich daarom dinsdag verre van een veroordeling. „Wij waren er niet bij toen haar tasje werd doorzocht. Als er inderdaad gegevens gekopieerd zijn, kan dat natuurlijk niet. Maar daarbij geldt ook dat het niet zo handig was om daar met dit soort papieren rond te lopen”.
Van Baalen en Halsema zijn ontstemd over die laatste opmerking, al zijn ze blij met de snelle reactie van de minister. „De papieren van een Kamerlid mogen natuurlijk niet worden onderzocht en zeker niet gekopieerd. Farah Karimi hoefde zich niet als smokkelaar op te stellen”, zegt Van Baalen.
D66 vindt dat Iran de Geneefse conventies heeft geschonden met de behandeling van Karimi. Zij had met haar diplomatiek paspoort niet lastiggevallen mogen worden. D66 wil dat de ambassade in Teheran de contacten van Karimi de komende tijd belt en bezoekt om ze zo te beschermen. Europa moet niet vanwege de nucleaire dialoog slap gedrag vertonen ten aanzien van de mensenrechtenschendingen, aldus D66.