„Het valt mij een beetje tegen. Ik had gedacht dat bedrijven de regels serieuzer namen dan nu is gebleken.” Dat zei AFM-voorzitter A. Docters van Leeuwen woensdag bij de presentatie van het jaarverslag.

De toezichthouder is vorig jaar 96 onderzoeken naar witwaspraktijken begonnen. Daarmee verkende de AFM of financiële bedrijven zich houden aan de wetgeving om witwassen tegen te gaan en of de ondernemingen zich er niet zelf schuldig aan maken. „Het beeld is dat men toch nog even met de neus op de feiten moet worden gedrukt”, constateerde Docters van Leeuwen.

Bij enkele effectenbedrijven stuitte de toezichthouder op feiten die duiden op witwassen. Daarnaast concludeerde de AFM dat er een risico bestaat dat geld via tussenpersonen wordt witgewassen. In het jaarverslag wordt niet duidelijk tot hoeveel aangiftes bij justitie de onderzoeken hebben geleid. „Maar als wij deze problemen tegenkomen, schromen wij niet naar het openbaar ministerie te stappen”, aldus een woordvoerder van de AFM in een toelichting.

In totaal deed de beurswaakhond vorig jaar 42 keer aangifte bij justitie. In twee gevallen betrof de aangifte een vermoeden van handel met voorkennis. Dat is een stuk minder dan in het jaar ervoor, toen er zes aangiftes werden gedaan wegens handel met voorkennis. In 2002 stapte de AFM om die reden nog twaalf keer naar Justitie.

Volgens Docters van Leeuwen daalde het aantal aangiftes van voorkennis omdat de toezichthouder in beslag wordt genomen door twee omvangrijke onderzoeken. Hij kon niet zeggen waar die over gaan, maar logischerwijs betreft het de onderzoeken naar de boekhoudproblemen bij Ahold en de reservekwestie bij Shell.

De AFM maakte bij de presentatie van het jaarverslag ook bekend dat er een commissie van consumenten komt, die de toezichthouder zal adviseren. In de adviescommissie zullen personen zitting nemen die zich bezighouden met de belangen van consumenten. Daarbij valt te denken aan de Vereniging van Effectenbezitters en de Consumentenbond. Een concrete invulling voor de commissie heeft de AFM nog niet.

„Consumenten zijn ook een marktpartij, maar zij zijn slechts beperkt georganiseerd”, verklaarde Docters van Leeuwen de nieuwe stap. De AFM raadpleegt vaker belanghebbenden over de invulling van het toezicht. Eerder deze maand werd de zogenoemde commissie kapitaalmarkten ingesteld. In deze commissie zitten beursexperts. Zij adviseren de toezichthouder bij de bestraffing van overtredingen.