Overal wordt nu dezelfde analyse gemaakt: de conservatieve coalitie heeft een uitzichtloze situatie kunnen redden dankzij de bikkelharde opstelling van premier John Howard in het asieldebat. Het diplomatieke incident met de bootvluchtelingen heeft een deel van het behoudende kiezerspubliek van Labor in de armen van Howard gedreven. De conservatieve coalitie heeft onderweg ook nog wat kiezers van de xenefobe partij One Nation weggekaapt. En Labor stond erbij en keek ernaar, wat de progressieve aanhang deed overlopen naar de groenen.

De oppositiepartij Labor had maar een winst van 0,8 procentpunt nodig om in te breken in de nationale regering, maar het waren uiteindelijk de conservatieven die zaterdag een winst boekten van 2 procentpunt in vergelijking met de vorige parlementsverkiezingen. Howards coalitie van de Liberale Partij en de Nationale Partij kan met de steun van enkele onafhankelijken een meerderheid van tien zetels behalen in het parlement.

Enkele maanden geleden lag de partij van de premier hopeloos achterop in de peilingen. De buit leek binnen voor Labor nadat de Liberals werden vernederd in de deelstaatverkiezingen in West-Australië, Queensland, het Noordelijk Territorium en Capital Territory.

In september verscheen voor de Australische kust echter een Noors vrachtschip met 430 asielzoekers (vooral Afghanen) aan boord, opgevist van een zinkende vissersboot. Premier Howard weigerde de vluchtelingen voet op Australische bodem te laten zetten omdat het jaarlijkse quotum voor vluchtelingen dreigde overschreden te worden. Uiteindelijk zette hij zware middelen in om te verhinderen dat de Noorse kapitein zou aanmeren op Christmaseiland.

Overboord
Howard werd internationaal veroordeeld voor zijn onverbiddelijkheid, maar de Liberale Partij speelde het slim. Vorige week pakte ze op paginagrote advertenties uit met leuzen als: „Wij zullen beslissen wie in dit land komt en in welke omstandigheden ze dat doen. Een stem voor een lid van uw lokale Liberale Partij beschermt onze grenzen."

De vrees voor bootladingen asielzoekers vanuit Indonesië is groot bij het Australische kiezerspubliek. In de laatste dagen van de campagne leek een aantal onthullingen de strategie van de conservatieven echter te ondermijnen. Zo beweerden Howard en verschillende andere ministers een maand geleden nog dat de asielzoekers kinderen overboord hadden gegooid, maar die bewering bleek een verzinsel te zijn. De onthulling daarvan, deze week, ondermijnde de campagne van de Liberale Partij even, maar uiteindelijk speelde het zelfs in het voordeel van de liberalen. Het drukte de discussie over gezondheidszorg en onderwijs –een thuiswedstrijd voor Labor– volledig naar de achtergrond.

Xenofobie
Het verkiezingsdebat bleef steken bij de vraag hoeveel boten er jaarlijks aanmeren in de noordelijke havens. In een hotel in het centrum van Sydney eiste Howard zaterdag de overwinning op. De premier wimpelde de verwijten over xenofobie af en riep op tot nationale eenheid in het kader van de wereldwijde onzekerheid na 11 september. „Aan iedereen die van goede wil is en gelooft in de principes waarop dit land gebouwd is, vraag ik om zich in eendracht te verenigen", aldus Howard.

Een deel van de arbeidersaanhang van Labor haakte af toen Labor-leider KimBeazley zich verzette tegen het wegsturen van de asielzoekers. De progressieve vleugel van de partij was toen weer ontgoocheld, omdat Beazley zijn steun introk voor een hervorming van het asielbeleid. „Een deel van onze kiezers is overgelopen naar One Nation en er zijn ook proteststemmen geweest voor de groenen", erkent Bob McMullen, de strateeg van Labor. One Nation, de antimigrantenpartij van Pauline Hanson, is er niet in geslaagd vooruitgang te boeken. Hanson is toch tevreden met het resultaat van de verkiezingen. „One Nation heeft het verschil gemaakt. De Liberale Partij heeft een deel van ons programma overgenomen. De zaak met die boot was een belangrijk thema, dat in het voordeel van de liberalen is uitgevallen."

Grootmoedigheid
Ook Labor-leider Kim Beazley erkende het belang van de bootkwestie, maar weet het verlies vooral aan de precaire economische situatie op wereldvlak. Hij liet zich niet verleiden tot een sneer aan het adres van de kiezer. „De uitdaging voor politici is nu om de grootmoedigheid naar boven te halen die aanwezig is in de ziel van de gewone Australiër."

De groenen hebben hun stemmenaantal kunnen verdubbelen dankzij het afkalven van zowel Labor als de Democraten, een kleine centrumlinkse partij die op de wip zit in de senaat. De groene senator Bob Brown is een tevreden man, maar maakt zich zorgen over de toekomst. „Veel Australiërs zijn bang: One Nation is nu wel ineengeklapt, maar Howard heeft de programmapunten ervan overgenomen."