in een laatste artikel in een serie over huwelijk en echtscheiding. Het is nodig dat gereformeerde christenen en kerken het Woord van God opnieuw onderzoeken als het gaat om huwelijk, echtscheiding en hertrouwen. Zowel in de Verenigde Staten als in Nederland zijn de vele echtscheidingen en het veelvuldig hertrouwen in de gereformeerde kerken een schandaal. Heilige beloften worden verbroken. Gezinnen waarover een verbond gesloten was, worden geruïneerd. Het leven van talloze gedoopte kinderen wordt verwoest. En het ergste van alles is dat de roemrijke Naam van God wordt gesmaad tegenover de goddeloze wereld. Tot hun schande staan vele kerken deze grote zonde toe; zij geven toe aan de druk van de sensuele, egoïstische cultuur.

Het is al erg genoeg dat de epidemie van scheiden en hertrouwen zich manifesteert in de evangelische kerken. Het is nog veel onverdraaglijker dat ze doorwoedt in de gereformeerde kerken, waar men weet van de trouw van God in Jezus Christus in het verbond. Waar men ook weet dat men Hem toegewijd moet zijn in alle aspecten van het leven naar de eis van het verbond.

Het is een duidelijk gebod uit de Heilige Schrift dat het huwelijk een onverbreekbare band is van intieme liefde en gemeenschap tussen één man en één vrouw voor het hele leven. Dit is de aard van het huwelijk krachtens de goddelijke instelling in Genesis 2:18-25, zoals Jezus ons leert in Matthéüs 19:4-6.

Die onverbreekbare band voor het leven is de basis van al het onderricht van de apostelen aangaande het huwelijk. Het is waar, zoals dr. Hoek schreef, dat het in Romeinen 7:1-4 niet in de eerste plaats gaat om het aardse huwelijk. De apostel gaat het vooral om ons geestelijk huwelijk met Christus. Dit kan alleen gesloten worden door ons sterven aan de wet. De apostel beroept zich op het aardse huwelijk als een illustratie. Dit verandert echter niets aan de waarheid over het aardse huwelijk in die passage. Het aardse huwelijk kan het geestelijke huwelijk met Christus afspiegelen omdat het een levenslange band is tussen één man en één vrouw. Daarom wordt de vrouw alleen verlost van de wet van haar man door zijn dood. De apostel tekent de gevolgen in niet mis te verstane woorden: Als een getrouwde vrouw hertrouwt terwijl haar (oorspronkelijke) man leeft, is ze een overspeelster.

In 1 Korinthe 7:39 is het aardse huwelijk het belangrijkste onderwerp. Inderdaad, het huwelijk is het thema van het hele hoofdstuk. Het is niet slechts een conclusie, die afgeleid wordt uit de tekst, maar de nadrukkelijke boodschap van de tekst dat, omdat het huwelijk een levenslange band is, hertrouwen niet toegestaan is zolang de oorspronkelijke partner nog in leven is. Het onderwerp van de tekst is: Wanneer mag een getrouwde vrouw een andere man trouwen? Het antwoord van de apostel is: “indien haar man ontslapen is.” De tekst heeft helemaal niets te maken met bigamie. Het betreft hertrouwen.

De dood is in 1 Korinthe 7:39 de echte, fysieke dood. Het lichaam van de man, dat anders de tafel en het bed deelt met de vrouw, is nu in het graf. De Schrift kent dat niet, iemands man of vrouw als dood beschouwen (met het doel om te hertrouwen), die in feite springlevend is.

De suggestie dat het verbod tegen hertrouwen in 1 Korinthe 7:39, tenzij iemands echtgenoot gestorven is, niet gaat over hertrouwen na een scheiding, is onjuist. 1 Korinthe 7:39 is de grond van alles wat de apostel over het huwelijk geleerd heeft in het hele hoofdstuk. De verzen 10 en 11 noemen zeker de mogelijkheid van een scheiding. De apostel staat toe dat leden van de gemeente het nodig zouden kunnen vinden om te “verlaten” en te “scheiden”. Niettemin, tenzij hun man of vrouw sterft, mogen ze niemand anders trouwen.

In tegenstelling tot de bewering van Dr. Hoek gaat 1 Korinthe 7:11 niet over een “gemengd huwelijk”, dat is een huwelijk tussen een gelovige en een ongelovige. Het probleem van gemengde huwelijken komt pas in vers 12. De verzen 10 en 11 betreffen het huwelijk tussen twee christenen. Omdat de apostel een situatie behandeld die de Heere Jezus Christus in Zijn eigen bediening noemde (vers 10) en aangezien de apostel een trouw toestaat van haar man te “scheiden” (vers 11), moet de reden van haar vertrek de echtbreuk van haar man zijn. Overspel is de enige grond voor een scheiding in het onderwijs van Jezus in de evangeliën (Mattheus 5:31,32; 19:9). Zelfs in zulke gevallen mag de vrouw niet hertrouwen, beveelt Paulus in 1 Korinthe 7:11). Ze moet alleen blijven of verzoend worden met haar man.

Interpretatie

De geïnspireerde interpretatie door de apostel Paulus van Christus’ lessen uit Matthéüs 5:31, 32 en Matthéüs 19:9, zoals we die kunnen lezen in 1 Korinthe 7:10, bevestigt de uitleg dat de passages in Matthéüs een grond voor echtscheiding geven -volledige, wettelijke scheiding (”scheiding van bed en huis”)- maar geen grond geven voor hertrouwen. Dat het hertrouwen van de zogeheten ”onschuldige partij” niet toegestaan is door de Heere, bewijzen het tweede deel van Matthéüs 5:32 en het tweede deel van Matthéüs 19:9. Wie de onwettig gescheiden vrouw trouwt, doet overspel, ook al heeft haar man overspel tegen haar bedreven door te hertrouwen.

Overspel ontbindt de band van het huwelijk niet. Dat overspel de huwelijksband verbreekt, is het idee dat ten grondslag ligt aan de traditionele gereformeerde positie dat de ”onschuldige partij” -maar dan ook alleen de ”onschuldige partij”- na een scheiding mag hertrouwen.

Dit is het idee dat de gereformeerde kerken in de afgelopen jaren ook opengesteld heeft om de “schuldige partij” te laten hertrouwen. Als overspel een huwelijk ontbindt, verbreekt het uiteraard de band voor beide partijen. Als geen van beide meer getrouwd is, zijn beiden vrij iemand anders te trouwen.

Twee sterke overwegingen maken duidelijk dat overspel, ondanks alle schade die het toebrengt aan het huwelijk, de band van het huwelijk niet ont bindt. Ten eerste hebben veel huwelijken van christenen overspel overleefd. De overspeler heeft berouw getoond. Zijn of haar echtgenoot vergaf de zonde in de Naam van Christus. Het huwelijk hield stand.

Ten tweede zijn de herhaalde zonden van overspel van de kerk tegen God in Jezus Christus er niet in geslaagd het echte huwelijk te ontbinden (zie Ezechiël 19, Efeze 5:22-33, Openbaring 19:7-9). Iedere gelovige ervaart de waarheid van de duurzaamheid van het genadeverbond, ondanks zijn of haar herhaald geestelijk overspel, in de dagelijkse vergeving van zonden en verzoening met God. De gereformeerde kerken kennen de genadige trouw van God in het huwelijk van het genadeverbond door het kruis van Jezus Christus. Hoe kunnen ze dan zo makkelijk zeggen: Overspel ontbindt het huwelijk?

Wetticisme

Deze bijbelse leer van de onbreekbaarheid van het huwelijk; de ontoelaatbaarheid van echtscheiding, behalve bij overspel; het verbod op hertrouwen na echtscheiding; en de oproep aan alle getrouwde mensen om trouw te zijn aan hun levensgezel en aan hun God is geen “wetticisme”. Het is de wet – de wet van de vrijheid. Van de wet is het gereformeerde geloof geen vijand.

Deze les kan de gewetens van velen pijnigen. Ik hoop het. De gewetens van allen die in overspel leven, en de gewetens van de kerken die leven in overspel toestaan, moeten gepijnigd worden. Dan zal er berouw en vergeving zijn. En dan zullen de gereformeerde christenen en kerken God -opnieuw- verheerlijken door in een antithetische oppositie te leven tegenover een overspelige wereld, in plaats van zich aan te passen aan de wereld.

De kerken moeten niet vergeten dat er in deze laatste dagen een ander kwaad is naast wetticisme. Het is het antinomianisme: absolute wetteloosheid onder het mom van de vrijheid van het Evangelie van genade.

De auteur is predikant in de Protestant Reformed Churches en hoogleraar dogmatiek en Oude Testament aan het Protestant Reformed Seminary in Grand Rapids, Michigan (Verenigde Staten) en auteur van het vorige maand in het Nederlands verschenen boek ”Samengevoegd. Bijbelse richtlijnen voor huwelijk en seksualiteit”.