Het idee was even eenvoudig als vilein. Iedere leerling werd geacht van thuis twee stuks groengewas mee te nemen. Vervolgens werden koters en kamerplanten een uur lang op het schoolplein losgelaten om elkaar – volgens ondoorgrondelijk opvoedkundig inzicht– de mooiste krokus, kerstster of knolbegonia af te troggelen. Om het vrijemarktprincipe nog eens extra te benadrukken, golden er geen strikte richtlijnen voor het startkapitaal. Waar sommige gezinnen voorafgaand aan de grote dag gezamenlijk naar de Groenrijk togen om een pronte pannenkoekplant of een helderblauwe hibiscus aan te schaffen, stoften andere ouders de sanseveria uit de logeerkamer af of spitten nog gauw een bosje klaverzuring van tussen de tegels vandaan.

De Hollandse handelsgeest wilde in mij echter nooit werkelijk ontwaken. Het resultaat laat zich dan ook raden. Waar klasgenoten aan het eind van de ochtend vol trots met een opzichtige orchidee naar huis toe stapten, sjokte ik steevast de stoep af met een kleurloos vetplantje of een verlept viooltje, dat naderhand een stille dood op de tuintafel stierf. De groene vingers die het gebeuren me ongetwijfeld moest opleveren, laten me tot op heden blauwblauw.

Mijn jeugdtrauma wordt echter niet breed gedeeld onder mijn generatiegenoten. Ruilen is namelijk weer hip – net als lenen, delen en huren. Kunstuitleen, spelotheek, bordspellen-, puzzel- en kledingbieb vieren hoogtij. Ben je uitgekeken op je leren lampenkappen of staat die praktische klopboormachine al een jaar of tien ter decoratie in je schuur? Je kúnt ze natuurlijk met Koningsdag tegen een veel te lage prijs op de kleedjesmarkt verpatsen – maar met hetzelfde gemak zet je ze te huur, in de deelkast of op de buurtapp.

Zelf ben ik eerder een snelhechter dan een doorgever

Zelf ben ik eerder een snelhechter dan een doorgever; wat eenmaal in mijn handen komt, laat ik niet graag weer gaan. Toen kortgeleden onze gezamenlijke huisbibliotheek op een haar na puddingsgewijs in elkaar dreigde te zakken, krabde ik me echter eens peinzend achter mijn oor. Moesten mijn puilende planken er dan toch aan geloven? Was het tijd voor de grote ruil?

Het leven is een getijdenstroom, waarin heb en overvloed elkaar voortdurend afwisselen. Het ene moment geef je je koninkrijk voor een bruidsjurk, een behangtafel of een stapel herbruikbare babyluiers, het volgende ogenblik zijn ze een sta-in-de-weg van heb ik jou daar. Er zijn nu eenmaal heel wat zaken die je maar eens of zelden in je leven nodig hebt. Wil je voor het eerst de Schotse hooglanden in trekken, maar staat nog niet op voorhand vast of de muggen of je moraal de overhand zullen krijgen? De kans dat tent en haringen nog jarenlang achter een opbergschot in schuldbesef liggen te marineren wordt een stuk kleiner als je je kampeeruitrusting niet koopt maar pacht.

Van elektrische fietsen en klaptafels tot een drugshond, een echoapparaat, een levende kerststal of een complete pakjesboot: je kunt het zo gek niet bedenken of het is te leen. Dapper besloot ik daarom voor mijn eigen opslagsores de boekwinkel een tijdje voor de bieb te verwisselen. Toen ik de hal van ons plaatselijke kennisemporium binnenstapte, viel echter plots mijn oog op een bescheiden kastje dat daar niet eerder was.

”Zadenbibliotheek”.

Ik kreeg op slag een angstaanjagend visioen: een bieb vol basisscholieren, die hollend van hot naar her met hun leesvoer leurden. „Wil jij ”Het bittere kruid” met mij ruilen? Misschien voor ”Knielen op een bed violen”?”

Ik heb direct weer rechtsomkeert gemaakt en thuis gegoogeld: Heeft er nog iemand 7 meter lege boekenplank te huur?

Sarah van der Maas (1995) studeerde algemene en sociale geschiedenis in Leiden en Groningen. Verhalen vertellen is haar passie: of die zich nu afspelen in een ver en vreemd verleden of om de hoek van de straat.