Ieder mens doet aan waarheidsvinding en heeft dus belang bij de feiten. Echter, al vinden we de feiten, dat wil niet zeggen dat we ook de waarheid kennen. Het besef dat dé waarheid relatief is, maakt ons voorzichtiger om de waarheid te claimen.

Onlangs debatteerden de directeuren van de Consumentenbond (CB) en de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) in Het Financieele Dagblad over de kosten van het betalingsverkeer. De CB verwijt de banken wel de hoge kosten van het betalingsverkeer te benadrukken, maar niet de opbrengsten, en ook dat de cliënten minder tevreden zijn dan de NVB in haar jaarverslag stelt. Op zoek naar de feiten dus.

„De NVB baseert haar stelling op een internationaal onderzoek waaruit blijkt dat maar 9 procent van de particulieren van bank denkt te veranderen.” Dus is 91 procent tevreden, stelt de NVB.

De feiten zijn anders, zo stelt de directeur van de NVB in zijn reactie. „Uit het KPMG-rapport blijkt dat de tevredenheid van Nederlandse klanten over hun bank 86 procent is en dat 91 procent van de Nederlandse klanten zegt niet te willen veranderen van bank. Ik denk dat een tevreden klant bij zijn leverancier blijft. Dus daarover verschil ik van mening met de Consumentenbond.”

Welke zijn de feiten en wie heeft nu gelijk?

Bron
Wie de feiten zoekt moet naar de bron. Het NVB-jaarverslag: „Het tweede onderzoek (het KPMG-rapport, DA) gaf aan dat Nederlandse consumenten uiterst tevreden zijn met hun eigen bank en de huidige infrastructuur voor betalingsverkeer. Consumenten in Nederland zijn zo tevreden dat 91 procent zegt niet te willen veranderen van bank. Dit percentage is na Tsjechië (94 procent) het hoogste van Europa.” Volgens het KPMG-rapport geeft op de stelling ”Over het geheel geeft de bank mij goede service en ben ik zeer tevreden” 53 procent van de Nederlandse ondervraagden het antwoord ”mee eens” en 33 procent ”zeer mee eens”. Op de vraag ”Denkt u binnen twaalf maanden van bank te veranderen?” zegt 9 procent ja en 91 procent nee.

Tot zover de feiten, maar wie spreekt nu de waarheid? Dat is echter in veel gevallen een benadering. Doordat de directeur van de NVB een ervaringsfeit toevoegt, namelijk dat tevreden klanten blijven, spreekt hij op grond van zijn feiten geen onwaarheid. De CB verwijt hem echter terecht dat hij die uitspraak niet kan baseren op de feiten uit het KPMG-rapport.

Dé waarheid
Het claimen van de waarheid luistert nauw. We zagen dat ondanks de feiten, de waarheid in het midden bleek te liggen. Onvolledige, onzorgvuldige, niet-objectieve, niet-onafhankelijke weergave van de feiten staat op gespannen voet met het gebod geen vals getuigenis te geven. Er was er maar Eén die op aarde de waarheid sprak. Toen Jezus voor Pilatus stond, gaf Hij getuigenis van dé waarheid. De bestuursrechter Pilatus vroeg spottend: „Wat is waarheid?” En dit ondanks dat hij de feiten kende. Waarheidsvinding met een grote W maakt ons zorgvuldig. Het zoeken naar de waarheid begint bij de feiten maar kan niet zonder zuiver oogmerk, integer handelen, waarheid in ons binnenste.