ROTTERDAM - Het moet een krant worden die in vijf minuten is te lezen, maar waarin de liefhebber net zo makkelijk twee uur kan graven. Ambities zijn er genoeg rond de nieuwe fusiekrant waarin het Algemeen Dagblad en zeven regionale dagbladen moeten opgaan. Keiharde oplagecijfers vormen echter de ware graadmeter voor succes.plattekst (u15,1,0(Eind augustus moet-ie ’s ochtends op de mat liggen, op halfformaat, in negentien regionale edities en één landelijke versie, met veel aandacht voor binnenlands, regionaal en lokaal nieuws en met een nog onbekende naam. Op zaterdag verschijnen er een „uitbundige krant” en een magazine. De zondag wordt ontzien. Het hoofdkantoor van de nieuwe krant komt in Rotterdam. Daarnaast komen er regiovestigingen in Den Haag, Utrecht, Alphen aan den Rijn, Dordrecht en Amersfoort.

Wat in een paar zinnen is op te schrijven, staat voor een operatie die de krantenwereld op zijn kop zet. Drie van de vier grote steden verliezen hun lokale krant, 325 banen staan op de tocht, waaronder 140 van journalisten. Dat is de grootste ontslagronde ooit in deze sector.

De emoties liepen donderdag hoog op tijdens de persconferentie waar de hoogste bazen, Bouwman (PCM) en Houwert (Wegener), de fusieplannen toelichtten. ”Weer een krant vermoord”, kopte een pamflet waarmee medewerkers van het Rotterdams Dagblad hun ongenoegen uitten. Ook verbaal roerden zij zich. „Wij laten ons niet als een lam naar de slachtbank leiden”, aldus Peter Ouwerkerk, chef van de kunstredactie. Topman Bouwman: „Wij beantwoorden geen vragen van demonstranten.” Ouwerkerk: „Ik ben journalist. Als u geen vragen beantwoordt, voorspel ik deze krant weinig goeds.”

Bouwman en Houwert rekenen wel op succes. De nieuwe krant wordt voor abonnees niet duurder -„velen zullen minder geld kwijt zijn”- en adverteerders krijgen meer mogelijkheden doordat het (prijs)verschil tussen advertenties op redactionele- en advertentiepagina’s komt te vervallen. Lezers wensen én krijgen een krant met veel aandacht voor nationaal, regionaal en lokaal nieuws. Plus dat ze een deel van de krant en van de nieuwssite zelf mogen vullen. Foto’s en infographics zullen een prominente rol gaan spelen.

Alle mooie plannen ten spijt, het samengaan van het Algemeen Dagblad, Rotterdams Dagblad, Utrechts Nieuwsblad, Haagsche Courant, Amersfoortse Courant, Rijn en Gouwe, De Dordtenaar en de Goudsche Courant kan met hetzelfde gemak als een ”fusie uit armoede” worden beschouwd. De ”ontlezing” zet in straf tempo door. Jongeren scharrelen steeds vaker op internet hun nieuws bij elkaar, allochtone medelanders hebben minder behoefte aan een Nederlandse krant en de opkomst van gratis kranten als Metro en Sp!ts doen de oplages van betaalde kranten bepaald geen goed. Zo verloor het AD vorig jaar 5 procent van zijn abonnees. De acht fusiekranten zagen hun oplagecijfers de afgelopen vijf jaar met 20 procent indikken, 150.000 stuks. Kostenbesparingen zijn uit dat oogpunt noodzakelijk om te overleven.

De nieuwe krant mag met -opgeteld- ruim 640.000 exemplaren in één klap de op een na grootste krant van Nederland worden (De Telegraaf verspreidt dagelijks zo’n 775.000 kranten), over de juistheid van het genomen fusiebesluit zegt dat niets. Sterker nog, Houwert rekent in eerste instantie op abonneeverlies, 40.000 wellicht: „Dat is geen rare gedachte. Zoiets gebeurt altijd rond de lancering van een nieuwe krant.” Hij rekent erop dat de oplagecijfers snel weer zullen stijgen; 650.000 lezers is het marktpotentieel, zo heet het. De ervaring leert echter dat krantenabonnees die afhaken zeer lastig zijn terug te winnen.

De operatie lijkt onomkeerbaar. De mededingingsautoriteiten moeten nog goedkeuring verlenen, maar Bouwman en Houwert verwachten geen problemen. „De competitie neemt door een nieuwe sterke titel alleen maar toe.” Staatssecretaris Van der Laan (Media) liet gisteren weten dat het marktaandeel van PCM en Wegener afzonderlijk ruim beneden de grens van 35 procent blijft. Dat is voor haar de norm die pluriformiteit op de krantenmarkt moet garanderen. De geluiden in de Tweede Kamer duiden ook niet op grote tegenstand.

Dan rest de vraag of het personeel van de betrokken kranten zelf nog een vuist kan maken. Zij gaan allen over naar de nieuwe joint venture. Op dat moment zijn 325 functies „dubbel vervuld.” Vervolgens mag er worden gesolliciteerd. Bouwman: „We gaan niet naar bloedgroepen kijken. Kwaliteit telt.”

Fotografen verliezen sowieso hun baan; de nieuwe krant zal uitsluitend met freelancers werken. De journalistenvakbond NVJ -„We vrezen een verregaande verschraling van het nieuwsaanbod”- wil kijken of er alternatieve mogelijkheden zijn. PCM-topman Bouwman: „Als krantenman doet het verlies van zo veel titels mij pijn. Maar echt, er zijn geen alternatieven.”