Van koolzaadhoning tot appelcider
Natuur, cultuur, culinair. Op al deze gebieden heeft Zeeland de toerist veel te bieden. Dat is na een tweedaags bezoek aan Schouwen-Duiveland en Walcheren wel duidelijk. Deze streek laat bezoekers niet alleen genieten van de schoonheid van het Zeeuwse land, maar ook van producten van eigen bodem. Jam, wijn en honing vormen de natuurlijke souvenirs van een ontdekkingstocht over het platteland, met historische ringdorpen en smalsteden als markeringspunten onderweg.
Noordgouwe is zo’n plaatsje. In het midden een kerk, daaromheen de ring. Op nummer 11 bevindt zich de dorpswinkel, waar de circa 900 bewoners voor hun eerste levensbehoeften terechtkunnen. Een paar kilometer verderop ligt Dreischor, eveneens een ringdorp en sinds vorig jaar september de trotse drager van de titel ”Groenste dorp van Europa”. Naast de eeuwenoude Adriaanskerk in het vlasdorp staat de hoefstal, waar vanaf 1888 paarden zijn beslagen. Schuin ertegenover liggen het vroegere gerechtsgebouw en de kazerne.
Onthaasten leer je vanzelf als je in dit deel van Nederland van dorp naar dorp rijdt. Als er dwars op een plattelandsweg een truck met aanhanger geparkeerd staat om een enorme mestzak in een weiland te vullen, moet overig verkeer gewoon een kwartier geduld hebben. Fietsers passeren probleemloos, een rijtje auto’s en een paardenkoets hebben daarentegen een gedwongen pauze. Niemand die erover moppert. De zon schijnt en de stemming is gemoedelijk.
Jam maken
Op het platteland dat de dorpen met elkaar verbindt, nam de akkerbouw vanouds een belangrijke plaats in. De laatste jaren vormt toerisme in toenemende mate ook een economische factor van betekenis. Onder het mom ”Vitaal platteland” gaan steeds meer boerenerven open voor publiek. Boerderij De Stelle bij Ouwerkerk -opnieuw een Schouwens ringdorp- is bijvoorbeeld helemaal berekend op de ontvangst van toeristen die graag een kijkje in de keuken nemen. Het ambacht dat Wim Kuiper hier beoefent, is het maken van jam. Bezoekers mogen meehelpen hun eigen potje te vullen.
Oud en jong kunnen -afhankelijk van het seizoen- een emmertje aardbeien, bessen of frambozen plukken. Na twee uur verlaten de deelnemers met twee potten zelfgemaakte jam De Stelle. De zwarte bessen zien er momenteel „veelbelovend” uit, zegt Kuiper tijdens een wandeling over zijn terrein. Het maken van jam is niet de enige activiteit die hij op z’n programma heeft staan. Kinderen kunnen zich op gezette tijden vermaken tijdens een ”voertour met de boer”. Een strohol, een miniboerderij en, van juni tot en met september, een maïsdoolhof bieden elk hun eigen vertier.
Appelgaard
Wie wijn van Zeeuwse bodem wil proeven, kan in Vrouwenpolder terecht. Wijngaard ’t Vierendeel ligt als een oase van rust langs de N57 op Walcheren. Denk het geluid van het voorbijrazende autoverkeer weg, en je waant je op een zonnige voorjaarsdag in het buitenland. De tuin van de familie Van Opstal ligt er piekfijn bij. Vaste bezoekers van de minicamping achter het huis genieten in een klein park van hun vakantie. De appelgaard staat volop in bloei.
Clementine en Jurjen van Opstal -beiden tuinarchitect van beroep- wonen hier al circa twintig jaar tussen de fruitbomen. Jarenlang runden ze een hoveniersbedrijf. Nu werken ze in het onderwijs. Na een lesdag steken ze de handen in hun wijngaard uit de mouwen. In 1994 begonnen ze met de productie van appelwijn en -cider. Een grote doorbaak in de verkoop bleef uit. „Bij wijn denken mensen toch aan druivenwijn”, verklaart mevrouw Van Opstal. „Daarom zijn we op druiven overgestapt.”
De appelwijn verdween niet helemaal uit het assortiment, maar werd aangevuld met wijn van rode en witte druiven, afkomstig uit onder meer de Duitse Elzas. Op dit moment telt de 3 hectare grote wijngaard een kleine 5000 druivenstokken en zo’n 650 appelbomen. De totale wijnproductie bedraagt dit seizoen naar verwachting een kleine 12.000 liter. Restaurantbezoekers in de regio kunnen dit jaar voor het eerst druivenwijn van Vierendeel op de kaart aantreffen. Verder staat de Zeeuwse drank op de schappen van winkels die streekproducten verkopen.
Boerenhoftuin
Een ander natuurlijk product is de Zeeuwse honing. Midden op Walcheren is imkerij Poppendamme, in het gelijknamige gehucht, een trekpleister van formaat. De toegang tot de imkerij -met bijbehorende winkel- is vrij. Eigenaar Piet de Meester begon in 1991 met zijn imkerij. Op dit moment heeft hij tachtig bijenvolken, die hij voor het merendeel aan fruitteeltbedrijven verhuurt. Bij binnenkomst in het bezoekerscentrum ziet de toerist echter nog wel een bedrijvig volkje aan het werk. De winkel heeft honing in diverse smaken op voorraad: fruitbloesem, zomerbloesem, Veerse Meer en koolzaad.
Wie de expositie over het Zeeuwse trekpaard wil bezichtigen en in de Boerenhoftuin wil rondwandelen, betaalt 3 euro entree. In de tuin kregen onder meer bloemen, kruiden en kleinfruit een plaats. En passant leer je een paar woorden Zeeuws. Bordjes vermelden bij de strobloem ook de in Zeeland gangbare benaming ”papierblomme”. Koninginnekruid heet in dit deel van Nederland ”jeneverblomme”.
In zijn tuin heeft De Meester een speciale verzameling zoete appeltjes aangelegd. „Echt iets Nederlands”, zegt de imker. Van de zestig soorten die hem bekend zijn, heeft hij er inmiddels 45 in de tuin. Wie, wandelend tussen kleinfruit en hoogstamfruitbomen, behoefte heeft aan een verse vrucht, mag zonder schroom iets in z’n mond stoppen. „Het is niet de bedoeling dat bezoekers tassen gaan vullen, maar ervan snoepen is toegestaan”, zegt De Meester.
Om de aantrekkelijkheid van zijn bezoekerscentrum te vergroten, organiseert de imker in de loop van het jaar diverse activiteiten. In de maanden juli en augustus kunnen ouders en kinderen vanaf de imkerij per paardentram een bezoek aan een boerderij in Biggekerke brengen. Op andere dagen zijn er achter de imkerij demonstraties van het Zeeuwse trekpaard. Een pot honing helpt de toerist om de zoete nasmaak van een bezoek aan Zeeland thuis nog lange tijd vast te houden.
Meer informatie: VVV Schouwen-Duiveland, tel. 0900-2020233 en Kust-VVV Walcheren, tel. 0900-2020280. Zie ook: www.stelle.nl, www.vierendeel.nl en www.imkerij-poppendamme.nl.