In zijn program verklaart hij zich onafhankelijk van de zelfvoldane politieke elite die allang de weg kwijt is en op het punt staat de eeuwenoude Nederlandse wortels vaarwel te zeggen. Dat is forse taal. En datzelfde geldt van zijn belofte om het land terug te geven aan de burgers. Kortom, Wilders als de redder in nood. Althans voor wie erin trapt.

Op een aantal punten doet zijn program denken aan Fortuyn. Ook die zette zich af tegen het politieke establishment, had een anti-islamprogramma en mikte vooral op de conservatief-liberale kiezer. De grote vraag is of Wilders erin slagen zal het kortstondige succes van de Fortuyn-beweging te evenaren. In de opiniepeilingen is hij al lang over zijn hoogtepunt heen, maar dat kan gemakkelijk weer veranderen.

In ieder geval geldt dat de andere partijen er niet verstandig aan doen om Wilders besmet te verklaren. De beste aanpak is om zijn partij na de volgende verkiezingen in het kabinet op te nemen. Dan zal blijken dat veel van de grote woorden die nu door hem gesproken worden, voos zijn. Op die manier was de LPF ook snel over haar hoogtepunt heen.

Daarentegen heeft de beleidslijn van het cordon sanitaire, die de Belgische partijen al jarenlang toepassen op het Vlaams Blok (tegenwoordig Vlaams Belang geheten) alleen maar averechts gewerkt. Vanuit de haar opgedrongen oppositierol wist die partij steeds meer aanhang te verwerven.

Dat de Nederlandse politieke elite allang de weg kwijt is, is zeker waar. Maar niets wijst er op dat Wilders die weg wel weet te vinden. Namelijk de weg van Gods geboden. Daar alleen is heil van te verwachten.

Weliswaar wil hij opkomen voor de eeuwenoude Nederlandse wortels, maar het is niet aannemelijk dat de Limburger Wilders daarbij denkt aan de beginselen van de Reformatie, die in de 16e en de 17e eeuw een stempel zetten op de Nederlandse samenleving.

Het gaat hem veeleer om de liberale traditie van Oldenbarnevelt en Thorbecke. Daar hebben de gereformeerden niet zulke goede herinneringen aan. En we zien juist dat het liberalisme zich thans opnieuw sterk maakt om met name het onderwijs in zijn greep te krijgen.

Dat Wilders afkerig is van de islam, is zeker terecht. Maar alles bij elkaar genomen hebben we meer reden om beducht te zijn voor de seculiere meerderheid in ons land, dan voor de altijd nog betrekkelijk kleine groep islamieten. Qua omvang is dat zo ongeveer 50 procent tegenover 5. De hoofddoekjes vormen niet het grootste probleem in Nederland.

Een centraal punt in Wilders program is een kleine overheid. Dat is geen slecht idee. Maar er zijn wel grenzen. Volendam en Enschede hebben laten zien wat er gebeurt als de overheid onvoldoende actief is in het handhaven van allerlei regels.

De door Wilders beloofde belastingverlaging is een thema dat het ook altijd goed doet. Maar het feit dat hij de aftrekbaarheid van de hypotheekrente wil handhaven, maakt wel duidelijk dat hij vooral de belangen van de welgestelden op het oog heeft. Ook het afschaffen van de kinderbijslag, behalve voor de eerste twee kinderen, wijst in een bepaalde richting.

De overheid is een schild voor de zwakken. Dat is een wezenlijk punt. Uiteraard moet de zelfredzaamheid van de burger bevorderd worden, maar niet iedereen is in staat om op eigen kracht een redelijk bestaan voor zichzelf en zijn gezin te verwerven.