„Ja, deze verkiezingsuitslag is een grote overwinning voor Moskou”, zegt Ruslandanalist bij de International Crisis Group Oleg Ignatov over de winst van de regeringspartij Georgische Droom (GD). Maar hij plaatst een kanttekening: „GD is niet pro-Russisch. De partij is pro-Europees én wil ook betrekkingen met Rusland.”
Natuurlijk heeft het Kremlin baat bij deze uitslag, betoogt Ignatov. „De regeringspartij GD wil de betrekkingen met Moskou normaliseren. De Russische inval in 2008 in Abchazië en Zuid-Ossetië had dus nut: na het verliezen van de controle over de twee afvallige regio’s heeft Tbilisi ingezet op verbetering van de banden met Moskou. Die lijn wordt nu doorgezet; precies wat Rusland wil.”
Bij de parlementsverkiezingen van zaterdag in Georgië won GD volgens de kiescommissie een meerderheid van 54 procent. Exitpolls voorspelden een minder goed resultaat voor de partij. President Salome Zourabichvili beweert dat GD 40 procent van de stemmen kreeg. Ze noemde de stembusgang een „speciale Russische operatie”. Verkiezingswaarnemers stelden bovendien vast dat kiezers onder druk werden gezet tijdens het stemmen. De kiescommissie gaat een gedeelte van de stemmen hertellen na de kritiek. Landelijk moeten bij ongeveer 14 procent van de stembureaus hertellingen plaatsvinden.
Vanuit de Europese Unie, de Verenigde Staten en de NAVO klinkt de roep om diepgravend onderzoek naar de verkiezingen. Ignatov wil echter voorzichtig zijn met de beschuldiging van verkiezingsfraude. „Ja, er zijn berichten van onregelmatigheden. Maar de oppositie zegt nog met aanvullend bewijs te komen. Laten we daarop wachten.”
Wie wel blij is met deze uitkomst is de Hongaarse premier Viktor Orbán. Nog voor de officiële uitslag bekend was, feliciteerde hij GD met de „overweldigende verkiezingszege”. Een dag later maakte Orbáns kantoor bekend dat hij zou afreizen naar Georgië om de premier Irakli Kobakhidze te feliciteren met de overwinning.
Georgische Droom is pro-Europees én wil ook goede relaties met Rusland - Oleg Ignatov, Ruslandanalist bij de International Crisis Group
Pro-Europees
Het Kremlin ontkent dat het de verkiezingen in Georgië beïnvloedde. GD wordt door de oppositiepartijen bekritiseerd vanwege de vermeende pro-Russische houding. Oligarch Bidzina Ivanisjvili, die de partij oprichtte en van 2012 tot 2013 premier was, houdt achter de schermen de touwtjes in de partij nog altijd in handen. Tegenstanders zien de man, die zijn fortuin in Rusland verdiende, als marionet van Moskou.
Ivanisjvili’s partij „is pro-Europees én wil ook goede relaties met Rusland”, zegt Ignatov. Zo streeft GD naar een visumvrije regeling met de EU en wil de partij samenwerking met het Westen op het gebied van veiligheid. Bovendien zei premier Irakli Kobakhidze maandag dat aansluiting bij de EU topprioriteit blijft voor zijn partij GD.
Tegelijk nam de Georgische regering de afgelopen twee jaar maatregelen waarmee ze Brussel tegen zich in het harnas joeg. Met de buitenlandseagentenwet bijvoorbeeld, waardoor non-gouvernementele organisaties en media die ten minste 20 procent van hun inkomsten uit het buitenland ontvangen, verplicht zijn zich te registeren. Volgens critici dient de wet om dissidente organisaties en de oppositie het werk moeilijker te maken.
Vorig jaar besloten de autoriteiten het vliegverbod voor Russische luchtvaartmaatschappijen op te heffen en het visumregime te versoepelen. Georgiërs die korter dan negentig dagen in Rusland verblijven, mogen nu visumvrij reizen.
Dat neemt de bevolking de regering niet in dank af. Uit peilingen blijkt dat bijna 80 procent van de bevolking EU-toetreding toejuicht; twee derde van de Georgiërs wil dat het land lid wordt van de NAVO. Toch wil ook een derde van de bevolking een normale relatie met zowel Moskou als met het Westen. En dat percentage groeit.
Worsteling
Een worsteling die ook in andere ex-Sovjetstaten speelt, zegt Ignatov. Hoe om te gaan met de grote buur, die óók als bedreiging wordt beschouwd?
„Zo’n conflict tussen anti-Russische partijen en krachten die met zowel het Westen als Rusland een goede verhouding willen, zien we ook in Moldavië. Van de twee presidentskandidaten vindt president Maia Sandu dat het land alle banden met Moskou moet verbreken, terwijl oppositiekandidaat Alexandr Stoianoglo pleit voor samenwerking met zowel Rusland als de EU.”
Georgië grenst aan Rusland. De bevolking is bang voor een nieuwe oorlog met de Russen, zeker na de invasie in Oekraïne, zegt Ignatov. GD speelde tijdens de campagne op die angst in met de belofte niet de confrontatie met Moskou aan te gaan. Het alternatief voor de Georgische kiezer: „Een bonte coalitie van oppositiepartijen, die sterk van elkaar verschillen, maar zich verenigen in hun anti-Ruslandstandpunt. Ze missen echter een duidelijke leider.”
Het verklaart dat een flink deel van de bevolking op GD stemde. Volgens critici wordt de regeringspartij steeds autoritairder. Glijdt Georgië af naar een autoritaire staat, zoals Rusland? Ignatov: „Het is een scenario. Maar laten we niet op de feiten vooruit lopen.”