De zware buien en overstromingen die Europa eerder deze maand teisterden, zijn volgens een groep toonaangevende klimaatexperts twee keer zo waarschijnlijk geworden door klimaatverandering. Volgens het onderzoekscollectief World Weather Attribution (WWA) is in de getroffen landen ook nooit eerder zo’n grote hoeveelheid neerslag gemeten als tijdens de storm Boris. Naarmate de aarde verder opwarmt, zullen stormen van dit kaliber nog vaker gaan voorkomen, waarschuwen de betrokken klimaatwetenschappers.
Aan de analyse werkten in totaal 24 onderzoekers mee, onder meer van het KNMI en de Universiteit Utrecht. Ook klimaatspecialisten uit getroffen landen als Duitsland, Polen en Oostenrijk leverden een bijdrage.
Door het klimaat en de weersomstandigheden van nu te vergelijken met eerdere periodes, kunnen wetenschappers steeds beter inschatten in hoeverre klimaatverandering een rol speelt bij extreem weer. In dit geval komen ze dus grofweg uit op een verdubbeling van het risico.
Toch blijft Boris een zeldzame uitschieter. Volgens de analyse valt een dergelijke storm in het huidige klimaat eens in de 100 tot 300 jaar te verwachten. De storm kon zo hevig worden door een combinatie van weerpatronen, leggen de deskundigen uit. Vanuit het noorden trok koude lucht over de Alpen, terwijl vanuit het gebied rond de Middellandse Zee en de Zwarte Zee juist uitzonderlijk warme lucht richting het noorden dreef. Uit die botsende patronen ontstond een „perfecte storm”.
Hoewel de gebeurtenis „zeer uniek” was, heeft klimaatverandering de storm „intenser en waarschijnlijker” gemaakt, schrijft WWA. Door de storm overstroomden tal van steden en dorpen. Zeker 24 mensen kwamen om het leven en in een groot gebied tussen Roemenië en Duitsland werden huizen en bruggen weggevaagd en moesten duizenden mensen vluchten. De materiële schade loopt in de miljarden euro’s.
De temperatuur op aarde ligt bijna 1,3 graden hoger dan halverwege de negentiende eeuw. Als de opwarming de 2 graden overstijgt, zal de kans op dit soort hevige regen nog eens met ongeveer 50 procent toenemen, becijferen de wetenschappers. Ze herinneren eraan dat mensen de opwarming zelf veroorzaken, vooral door de CO2-uitstoot uit fossiele brandstoffen.
Volgens WWA is Europa er niet klaar voor om dit soort rampen het hoofd te bieden: „De enorme schade en verstoringen benadrukken de noodzaak om snel prioriteit te geven aan het treffen van voorbereidingen op extreem weer en overstromingen.”