Moeizame onderhandelingen europact verwacht
Een akkoord over de versoepeling van de strenge Europese begrotingsregels lijkt nog ver weg. De ministers van Financiën staan twee lange vergaderingen te wachten, maandag en dinsdag, maar huidig EU–voorzitter Luxemburg liet vrijdag al doorschemeren dat er dinsdagmiddag waarschijnlijk nog geen definitief akkoord ligt.
„De intentie is om zo dicht mogelijk bij een akkoord te komen", zei een Luxemburgse diplomaat. Probleem is dat de standpunten nog ver uiteen liggen. Met name Frankrijk en Duitsland, gesteund door Italië, willen niet langer gehinderd worden door ’Brussel’ bij het opstellen van hun begrotingen.
Het zogeheten stabiliteitspact van de euro schrijft voor dat begrotingstekorten nooit hoger mogen zijn dan 3 procent van het bruto binnenlands product. Op overtreding staan boetes die oplopen tot soms vele miljarden euro. Deze regel is opgesteld voor de invoering van de euro. Alleen als alle landen hun tekorten in toom houden, kan de rente laag blijven en de munteenheid hard, was de gedachte.
Maar Frankrijk en Duitsland, die de laatste jaren hoge tekorten presenteerden, willen af van wat ze beschouwen als een knellend keurslijf. Vooral Duitsland speelt het hard. Kanselier Schröder eist dat een land bijna nooit meer een procedure aan zijn broek kan krijgen, tenzij het land het heel bont maakt. De Duitsers willen dat er een lijst komt met uitzonderingen, waarop lidstaten zich kunnen beroepen. Ook Frankrijk en Italië willen sommige uitgaven uitzonderen, zoals voor wetenschappelijk onderzoek of voor defensie.
Kleinere landen zoals Nederland voelen niets voor zo’n uitgebreide lijst, omdat anders het pact niets meer voorstelt. Nederland is hooguit bereid tot kleine versoepelingen, zoals het minder snel met boetes zwaaien wanneer een land de tekortgrens overschrijdt.
Het Luxemburgs voorzitterschap verspreidt pas zondag een geheim document met een compromistekst. De Luxemburgers verwachten zo’n lange vergadering, dat de ministers van Financiën van de eurolanden maandag niet zoals gebruikelijk om zeven uur ’s avonds, maar al om vier uur ’s middag beginnen. Dinsdag vergaderen de ministers uit alle EU–landen. Een diplomaat sluit bovendien een extra vergadering na dinsdag niet uit.
Uiteindelijk zijn het de Europese leiders die tijdens de top in Brussel op 22 en 23 maart moeten beslissen over een ’nieuw’ stabiliteitspact. Daarbij heeft idereen vetorecht. Vrijdag kondigde de Italiaanse premier Berlusconi aan dat hij dat heel goed weet: „Zonder verandering van de parameters, ben ik bereid te gaan dwarsliggen", zei hij.