„En als ik de gave der onthouding nu gewoon niet heb?” zei ze. Ze vouwde haar benen over elkaar, zette haar vingertoppen tegen elkaar en keek me recht aan. Even daarvoor had ze zichzelf voorgesteld als „een van die zielige singles”. Vijfendertig jaar, en nog nooit een relatie gehad.
Ik vond haar bepaald niet zielig. Ik vond haar prachtig, innerlijk en uiterlijk. Ternauwernood wist ik een foute singleopmerking binnen te houden: „Maar je bent zo leuk!” (Lees: wel leuk, maar nog niet compleet.) Vooral haar recht-uit-het-harthouding beviel me, al voelde ik me ook machteloos. De kunst is altijd om gapende vragen niet dicht te willen smeren. „En de kerk maar jubelen over het huwelijk”, zei ze. „Die schone paradijsbloem en zo.”
Voor haar geen bloem, maar een knagende leegte. Ze zou een goeie voor de zending zijn, had een oom gezegd. (Waar zou de zending zijn zonder vrouwelijke singles?) En zo fijn wat ze allemaal voor haar bejaarde ouders kon doen. (Best makkelijk voor haar broers en zussen met drukke gezinnen.) „Palliatieve zorg”, noemde ze dit soort opmerkingen.
Toen ze weg was, zat ik lang naar de lege stoel tegenover me te staren. De gave der onthouding is geen geestelijke toverdrank, waardoor iemand plots immuun wordt voor elke (seksuele) begeerte. Het is simpelweg een status quo. Zolang je getrouwd bent, heb je de gave van de gemeenschap ontvangen. Zolang je single bent, de gave der onthouding. Het is meer opdracht dan geschenk.
Dus ook met de gave der onthouding kun je nog steeds één brok (fysiek) verlangen zijn. En je afvragen wat de zin daarvan is. Dat mensen daar snel doekjes om winden komt omdat iederéén het knap lastig vindt om met onvervulde verlangens te leven. We zoeken naarstig naar vervulling. Of we proberen die ‘zondige begeerten’ met wortel en tak uit te roeien.
De tragiek is dat we zo linksom of rechtsom dichtsmeren wat open zou moeten blijven. Honger vertelt ons dat er eten bestaat. Romantische (en seksuele) verlangens vertellen ons dat er ware liefde en eenwording is. Huwelijk en single zijn zijn slechts symbolen daarvan. Of we nu daadwerkelijk liefdesgeluk ervaren, of juist het tekort daaraan, de hunkering daarnaar – alles verwijst naar het bestaan van een ultieme Geliefde. „’t Is alles een gelijkenis/ van meer dan aards geheimenis.” (Jan Wit)
De ware zieligheid is deze: dat we aan de vooravond van een Bruiloft staan en ons daar niet mee bezighouden. Dat we wijs of dwaas, gehuwd of ongehuwd, massaal in slaap gesukkeld zijn.
„Laat dan mijn hart U toebehoren/ en laat mij door de wereld gaan/ met open ogen, open oren/ om al uw tekens te verstaan./ Dan is het aardse leven goed,/ omdat de hemel mij begroet.”
„„Ook met de gave der onthouding kun je nog steeds één brok (fysiek) verlangen zijn”” - Christine Stam-van Gent, columnist
