„De muizen hadden vrij spel”, zegt muizenvanger John Visscher uit het Overijsselse Lemelerveld. Hij doelt op de woning waar hij in een paar weken tijd 24 muizen ving. Dat de beesten bezit namen van het huis had onder meer met de slechte hygiëne te maken. „In de woning leefden ook kleine kinderen. Op de vloer lagen koekkruimels, voedsel voor muizen. Een muis heeft per dag 3 gram voedsel nodig. Als er op de grond veel kruimels liggen, komt het beestje daar al gauw aan.”

Ook de bedenkelijke bouwkundige staat van het huis was gunstig voor de muizen. „De spouwmuurroosters waren weggehaald. Daardoor wisten de muizen in de spouwmuur te komen; via bijvoorbeeld een verwarmingsleiding konden ze het huis binnen.”

Nadat Visscher de 24 muizen had gevangen, besloot hij voor de familie „alle gaten dicht te maken”. Ook vermaande de plaagdierbestrijder, al meer dan dertig jaar in het vak, het gezin meer te letten op hygiëne. „Ik heb gezegd dat ze de boel moeten opruimen en schoonmaken”, zegt Visscher, actief in oostelijk Nederland.

Menigeen tobt met muizen en ratten. Van de Nederlanders had 28 procent in de afgelopen jaren muizen in huis en 4 procent zelfs ratten. Daarnaast bespeurde 42 procent muizen en 12 procent ratten in de tuin of op het balkon. Dat blijkt uit een woensdag gepubliceerd onderzoek in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat onder ruim 1000 mensen.

Voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal biedt sinds woensdag op de site www.plaagvoorkomen.nl  „praktische en milieuvriendelijke tips” om een muizen- en rattenplaag te voorkomen. De organisatie dringt er bij burgers op aan om voedsel goed op te bergen, afval in afsluitbare bakken te gooien en kieren en gaten rond kruipruimtes te dichten.

„De woning vol met kranten en blaadjes was een walhalla voor muizen” - Fons Ruiter, plaagdierbestrijder

Gif

Als bewoners eten niet goed opbergen, geven ze muizen en ratten alle kansen, beaamt plaagdierbestrijder Visscher. „Het helpt niet als je voedingsmiddelen los op het aanrecht of een kastje legt.  Helaas is de broodtrommel uit de gratie. Die bak is namelijk een perfect middel om brood te bewaren. Een muis kan er niet bij.”

Visscher zegt er niet rouwig om te zijn dat zeker sinds 2023 het gebruik van giftige stoffen om muizen en ratten uit te schakelen, aan banden is gelegd. „Wetgeving verbiedt dat je zomaar gifstoffen gebruikt. Hoewel ik mensen van muizen af wil helpen, ben ik absoluut voorstander van minder gebruik van gif. Gif in een rat komt ook terecht in dieren die ratten en muizen vreten, zoals vossen, steenmarters en roofvogels.” Gecertificeerde plaagdierbestrijders mogen alleen nog gif gebruiken als ze muizen en ratten gedurende tien dagen niet met klemmen te pakken krijgen, legt hij uit.

Van belang is om „meer dan vroeger de hersens te gebruiken” in de strijd tegen muizen en ratten. „Ik heb uiteraard veel gif gebruikt. Maar sinds ongeveer 2006 richt ik me meer op blijvende oplossingen. Slechts een doosje gif plaatsen om een muis weg te krijgen, moet je niet willen. Ik wil niet klakkeloos dieren doden. Een plan van aanpak is belangrijk. Let op hygiëne. Versper de toegang voor muizen en ratten. Zorg dat ze geen schuil- en nestgelegenheden hebben.”

Muizen en ratten zijn „opportunisten”, zegt hij. „Net als mensen willen ze warmte, eten en drinken. Waarom zouden ze vertrekken als ze dat in een huis allemaal kunnen krijgen?”

Kippenvoer

Met goede voorzorgsmaatregelen kun je ongedierte vaak weren, betoogt ook plaagdierbestrijder Fons Ruiter uit het Overijsselse Haarle. „Voer bijvoorbeeld de kippen niet in de avond. Ratten en muizen gaan ’s nachts voedsel zoeken, zoals restantjes kippenvoer. Houders van bijvoorbeeld honden, paarden en duiven doen er verstandig aan diervoer goed op te bergen.” Zo bind je de rat niet op het spek.

Verwoede verzamelaars kunnen op belangstelling rekenen van ongedierte, weet Ruiter. „Ooit lag een huis vol met kranten en blaadjes. Vanwege de vele schuilplekjes was die woning een walhalla voor muizen. Zeker ook als daar lege zakken met chipskruimels rondslingeren. Ik trof er vijftig tot honderd muizen.”