Wereldwijd verdrag tegen tabaksgebruik van kracht
Een wereldwijd antitabaksverdrag waaraan door actievoerders en deskundigen lang is gewerkt, de Kaderconventie voor Tabakscontrole, is zondag van kracht geworden. Experts prijzen het verdrag als een eerste stap en benadrukken dat het dringend aanscherping behoeft.
Het voormalig hoofd tabaksbestrijding bij de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), Derek Yach, zegt dat het verdrag in het jargon van de Verenigde Naties protocollen ontbeert, bijvoegsels die de algemene richtlijnen op punten specificeren. „Zonder protocollen is de kaderovereenkomst tandeloos”, meent Yach. „Maar het zal nog zeker ruim een jaar duren voordat daarover kan worden gesproken.”
Yach was nauw betrokken bij de voorbereidingen van het verdrag, de Framework Convention on Tobacco Control (FCTC), dat in mei 2003 werd gesloten. Het verdrag heeft als doelstelling het terugdringen van aan roken gerelateerde ziekten zoals kanker en hartkwalen, die volgens schattingen van de WHO iedere 6,5 seconden een mensenleven kosten.
Er zijn wereldwijd naar schatting 1,2 miljard rokers. WHO-peilingen laten zien dat 20 procent van de leeftijdsgroep tussen de 13 en de 15 jaar rookt. De organisatie vreest dan ook voor een tijdbom als de wereldbevolking toeneemt. De verwachting is dat het jaarlijkse dodencijfer van roken in 2010 zal zijn verdubbeld tot 10 miljoen, met 70 procent van de slachtoffers in ontwikkelingslanden.
Het verdrag eist van de ondertekenaars dat zij zich houden aan strikte richtlijnen voor sponsoring en het adverteren voor tabakswaren. Verder moeten er hardere waarschuwingen komen op pakjes sigaretten en moet het gebruik van termen zoals gering en licht teergehalte worden beperkt. Daarnaast wordt voorzien in belasting- en prijsverhogingen, maatregelen tegen het onvrijwillig inhaleren van tabaksrook, bestrijding van sigarettensmokkel en het verbieden van de verkoop van sigaretten aan jongeren.
De WHO schat het positieve effect van het verdrag niet hoog in, hooguit 1 tot 2 procent minder rokers per jaar. Het ontbreken van een in een percentage uit te drukken reductie bij wijze van doelstelling wordt dan ook gezien als een groot tekort van het verdrag.
Van de 168 landen die het verdrag hebben ondertekend, hebben tot dusver slechts 57 het geratificeerd. Onder de landen die dit nog niet hebben gedaan, behoren China en de Verenigde Staten. Nederland heeft het verdrag afgelopen 27 januari geratificeerd.
