Chodorkovski, die sinds zijn arrestatie bijna anderhalf jaar geleden gevangen heeft gezeten in afwachting van zijn proces, liet tijdens de zitting van vrijdag onomwonden blijken trots te zijn op wat hij als zakenman na het uiteenvallen van de Sowjet-Unie heeft bereikt. „Daar neem ik geen afstand van", aldus de verdachte.

In oktober 2003 werd Chodorkovski, op dat moment de rijkste man van Rusland, uit zijn privé–vliegtuig gehaald toen hij een tussenlanding maakte om brandstof te tanken op het vliegveld van Novosibirsk. Als alle aanklachten bewezen worden, zou hij twintig jaar cel kunnen krijgen.

De Russische belastingdienst rekende kort na de arrestatie van Chodorkovski al snel uit dat Yukos voor tientallen miljarden roebels bij de fiscus in het krijt stond. Uiteindelijk bleken dat honderden miljarden roebels te zijn. De totale achterstand van Yukos kwam omgerekend uit op 27,5 miljard dollar.

Om dat bedrag binnen te halen, besloot Moskou de belangrijkste productiedivisie van Yukos, Yuganskneftegaz, los te weken, te verkopen op een veiling en de opbrengst ervan te gebruiken om de fiscus te betalen. Dat is hernationalisatie, zo protesteerde Yukos.

Het bedrijf vroeg kort voor de veiling uitstel van betaling onder de Amerikaanse faillissementswet aan. Een rechter in Texas nam de zaak aanvankelijk in behandeling, maar wees het verzoek donderdag alsnog af.