Consumentwandeling

Enclave Baarle-Hertog-Nassau flirt met de grens

Enclaves komen vaak in het nieuws door conflicten en geweld. Zo niet in Baarle-Hertog-Nassau, toonbeeld van rust. Een wandeling langs herinneringsbeeldjes, plaquettes, grenslijnen en grenspaaltjes.

Ad Ermstrang
3 June 2024 10:32Gewijzigd op 3 June 2024 10:35
beeld RD
beeld RD

Het is zoeken naar een plekje op de grote parkeerterreinen in het centrum. Het Belgische Baarle-Hertog en het Nederlandse Baarle-Nassau, samen nauwelijks 10.000 inwoners rijk, zijn door de bijzondere enclavehistorie een toeristische trekker geworden. De enclaves zijn ook nog om andere redenen in trek. Handelaren in tabakswaren op Belgisch grondgebied doen in verband met de accijnsverschillen goede zaken.

De wandeling start bij het bezoekerscentrum Visit Baarle, gevestigd in het oude gemeentehuis. De route wordt ook in de trottoirs aangegeven en is natuurlijk digitaal beschikbaar. De app Visit Baarle is een handig hulpmiddel.

20252655.JPG
beeld RD

De tocht voert door het Kerkepad, een vluchtweg voor ieder die de douane achter zich aan had zitten. De Klokkenstraat, iets verderop, was vroeger het centrum van de smokkelarij. Want gesmokkeld werd er in vroeger tijden.

De huisnummers zijn voorzien van de kleuren van de vlaggen van Nederland en België. Kruisjes op de trottoirs geven de enclavegrenzen aan. Zo is altijd duidelijk in welk land je loopt. Baarle telt in totaal 30 enclaves: 22 Belgische in Nederland, 7 Nederlandse binnen België en 1 Nederlandse enclave over de rijksgrens met België. Voor het ontstaan moeten we terug naar het jaar 1198. Er zit een hele geschiedenis aan vast met het in leen geven van gronden en later ontstane rijksgrenzen.

Tijdens de wandeling passeren we in het Belgische deel de Amalia van Solmsstaat. Ze was Prinses van Oranje, maar ook Vrouwe van Turnhout. De twee titels stelden haar in staat om het voortbestaan van de enclaves te waarborgen. De, ook voor de meeste ouderen, gemakkelijk te volbrengen wandeling voert langs vrijwel alles wat met de enclave te maken heeft, zoals de grenslijn met plaquette en gemeentewapens, de grenspaal, een voordeurwissel in 1995 en niet te vergeten het meest gefotografeerde huis met twee huisnummers. De grens loopt midden door de voordeur.

Er worden ook andere momenten uit de geschiedenis belicht: we passeren de standbeelden van een smokkelaar en van Miet Pauw, een bekende verzetsstrijdster. Een breed en kaarsrecht toeristisch fietspad herinnert aan het Bels Lijntje, een in 1960 aangelegde goederen- en personenspoorlijn.

Ook de Eerste Wereldoorlog is niet ver weg. In de Leliestraat staat een replica van de zendmast die in die oorlog radiosignalen van Duitse zeppelins en legercommando’s kon opvangen. De historie ligt in Baarle-Hertog-Nassau letterlijk op straat.


Meer over
Buiten

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer