Dom

Maandagmorgen arriveerde PVV-Kamerlid Markuszower in het deel van de Tweede Kamer waar de formatiebesprekingen plaatsvinden. Onder zijn arm hield hij het concepthoofdlijnenakkoord. De beveiliging liet de PVV’er niet meteen naar binnen waardoor persfotograaf Dirk Hol alle gelegenheid had de politicus met zijn document te fotograferen.

Het document draagt de titel ”Bouwstenen voor doorbraken”. De inleiding rept onder meer over het gebrek aan bestaanszekerheid, de afwezigheid van betaalbare huizen, de te hoge asielinstroom, en boeren en vissers die toekomstperspectief missen.

Het meest in het oog springend zijn de teksten over de miljarden belastingverlichting en het strengste toelatingsregime ooit. In de tekst die Markuszower toonde zijn deze plannen echter niet concreet ingevuld.

De situatie doet denken aan maart 2021 toen verkenner Kajsa Ollongren (de huidige minister van Defensie) onbedoeld aan de pers toonde dat destijds in de verkennende ronde voor de formatie was gesproken over een functie elders voor het toenmalige CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt; de huidige voorman van NSC.

Dat bericht veroorzaakte destijds een politieke aardbeving. Dat is met de blunder van Markuszower niet het geval. Maar PVV-leider Wilders sprak wel van „een domme fout”. Het vertrouwen tussen de onderhandelaars is er niet door geschaad: „Ik heb er excuses voor aangeboden, gelukkig kon erom gelachen worden.”

Premier

Deze week moet blijken of de formerende partijen, PVV, VVD, NSC en BBB tot een akkoord op hoofdlijnen kunnen komen. De Tweede Kamer verwacht volgende week een eindrapport van de informateurs Elbert Dijkgraaf (SGP) en Richard van Zwol (CDA).

De spanning loopt dus behoorlijk op. De afgelopen weken sijpelde naar buiten dat de wensen van de partijen op het gebied van migratie en financiën nog ver uit elkaar liggen.

Stel dat de partijen er deze week uit komen, dan ligt direct de vraag op tafel wie de PVV naar voren schuift als formateur. Die moet namelijk op zoek naar nieuwe ministers en staatssecretarissen. In de Nederlandse traditie is de formateur ook de nieuwe premier.

De bal voor het aanwijzen van een formateur ligt bij PVV-voorman Geert Wilders, maar die hult zich naar verluidt op dit punt aan de onderhandelingstafel in stilzwijgen. Wat we in ieder geval weten is dat Wilders zelf niet aantreedt als premier. Die toezegging heeft hij –tegen zijn zin– tijdens de formatiebesprekingen in maart moeten doen.

Ook op dit punt loopt de spanning dus op. Er zingen wel wat namen rond, maar zolang Wilders zich hier niet over uitlaat, blijven het speculaties.

Agenda

De Tweede Kamer is deze week nog met reces. De formatiebesprekingen gaan wel door.