Op de Goede Vrijdag niet vooruitgrijpen op Pasen
Het is geen officiële christelijke feestdag waarop iedereen vrij is. Goede Vrijdag blijft een wonderlijke dag. Het is de dag dat christenen het lijden en sterven van Christus aan het kruis herdenken. Maar het is vooral ook een dag die heenwijst naar die andere dag: Pasen.
Het blijft bijzonder dat de dag waarop de christelijke gemeente herdenkt dat de Heere Jezus gestorven is aan het kruis van Golgotha een gewone werkdag is. De tweede feestdagen bij Kerst, Pasen en Pinksteren staan hiermee in scherp contrast. Want waarom geen vrij op de dag dat het sterven van Christus wordt herdacht en wel op de maandag na Pasen? Niemand die het kan uitleggen.
Vanouds is in de kerk Pasen het belangrijkste feest. Want als Christus niet was opgestaan, dan zouden alle andere heilsfeiten inhoudsloos geworden zijn. Misschien dat het daarmee te maken heeft dat Goede Vrijdag altijd bijna letterlijk in de schaduw van Pasen heeft gestaan.
Witte Donderdag, Goede Vrijdag, Stille Zaterdag en Paaszondag werden in de vroege kerk wel het Triduum Sacrum genoemd. De drie heilige dagen die begonnen op de avond van Witte Donderdag en eindigden op de avond van de Eerste Paasdag. Op Goede Vrijdag en Stille Zaterdag –of Paaszaterdag– was het stil in de kerken. Geen klokgelui, geen orgelspel. Pas in de nacht naar Pasen kwam het kerkelijk bedrijf, om het oneerbiedig te zeggen, weer op gang.
In de protestantse traditie is er van dit soort rituelen niet veel meer over. De verkondiging van het Woord staat ook op de Goede Vrijdag centraal in de diensten die op die dag gehouden worden. Terecht. Want het geloof is uit het gehoor van het gepredikte Woord van God.
Toch zijn niet alle rituelen en tradities slecht. Het getuigt van weinig kennis van de gang van het kerkelijk jaar als er op de avond van de Stille Zaterdag een Paasconcert wordt belegd. Het is immers nog geen Pasen. De uiterst sobere liturgie benadrukt hoe diep het lijden van de Heere Jezus was. Daar past slechts ingetogenheid bij. Sta stil en wórdt stil bij het heilsfeit van de Goede Vrijdag. Wacht op het wonder van Pasen.
Het Paasfeest duurt in de kerk eigenlijk zeven weken. Hemelvaartsdag wordt ook wel de veertigste Paasdag genoemd en Pinksteren de vijftigste. Maar vóór het Pasen wordt, is er eerst nog deze Goede Vrijdag. Een góéde vrijdag omdat Jezus de toorn van God tegen de zonde van het ganse menselijke geslacht droeg, zoals de Heidelbergse Catechismus het zegt. „Opdat Hij met Zijn lijden, als met het enige zoenoffer, ons lichaam en onze ziel van de eeuwige verdoemenis verloste, en ons Gods genade, gerechtigheid en het eeuwige leven verwierf.”