De Eerste Kamer verwierp dinsdag de wet van minister Van Gennip (Sociale Zaken) die dat moest regelen. In de Tweede Kamer werd het wetsvoorstel nog met ruime meerderheid aangenomen, maar in de Senaat bleek zowel BBB als VVD van gedachten veranderd.

Wat wilde de minister met deze wet?

Het wetsvoorstel moest zeker stellen dat iedereen gelijke kansen heeft bij een openstaande vacature. In de praktijk blijkt, redeneerde Van Gennip, dat dat niet het geval is. Mensen met een migratieachtergrond en ouderen ervaren volgens haar discriminatie op de arbeidsmarkt.

Werkgevers zouden voortaan schriftelijk hun werkwijze moeten vastleggen: hoe zij werven voor een vacature en hoe ze uiteindelijk een kandidaat selecteren. Deze procedure zou zo moeten worden ingericht dat discriminatie uitgesloten is. Uiteraard zouden bedrijven vervolgens ook naar deze werkwijze moeten handelen. De verplichting was bedoeld voor alle werkgevers met 25 of meer werknemers.

De Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid moest de wet gaan handhaven. Bedrijven die in gebreke blijven zouden eerst een waarschuwing krijgen, maar als bij een volgende controle blijkt dat er niets is veranderd zou er een boete volgen van 4500 euro.

Waarom ziet de Eerste Kamer de wet niet zitten?

Hoofdzakelijk vanwege de extra regeldruk voor werkgevers. De VVD was in de Tweede Kamer nog voorstander, maar besloot in de Eerste Kamer tegen te stemmen. Veel werkgevers hebben geen antidiscriminatieprotocol voor werving en selectie, gaf VVD-Senator Petersen aan. Hij vindt het niet alleen „veel gevraagd” van bedrijven om er een op te stellen, maar betwijfelt ook of zo’n protocol daadwerkelijk zal leiden tot minder discriminatie.

SGP-Eerste Kamerlid Schalk is ook tegen de wet. „Laat ik duidelijk zijn: arbeidsdiscriminatie moet worden tegengegaan”, zei Schalk tijdens het debat. Volgens de SGP’er biedt bestaande wetgeving daar echter al genoeg aanknopingspunten voor. Hij ziet geen meerwaarde in het wetsvoorstel dat bovendien veel administratieve lasten voor werkgevers met zich meebrengt. Ook zou de wet het onmogelijk maken om een sollicitant aan te nemen met wie hij een ‘klik’ ervaart. Dat is problematisch, vindt Schalk.

De minister wist de Senaat niet te overtuigen?

Nee. Al eerder zegde Van Gennip de Eerste Kamer toe om de eerste twee jaar de wet niet te handhaven. Toen dat niet voldoende bleek, deed de minister in de laatste fase opnieuw een toezegging. Als de Senaat de wet zou aannemen, zou Van Gennip een nieuwe wet opstellen waarmee die alleen nog voor werkgevers met vijftig of meer werknemers zou gelden. „Staatsrechtelijk slalommen” noemde Schalk dat, omdat het bij een dergelijke wijziging de koninklijke weg is om een novelle te schrijven en vervolgens daarover eerst het debat met de Tweede Kamer aan te gaan. Tot die tijd wordt het bijbehorende wetsvoorstel niet van kracht. De toezeggingen mochten echter niet baten.

En nu?

Wat betreft het tegengaan van discriminatie bij werving en selectie komt er voor werkgevers geen verplichting bij, maar de huidige wet- en regelgeving blijft van kracht. Onder meer de Grondwet verbiedt discriminatie.