CBS mijdt steeds vaker termen hoog- en laagopgeleid
Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) gebruikt in rapporten en nieuwsberichten steeds vaker alternatieven voor de termen hoog- en laagopgeleid. In officiële tabellen worden deze indelingen vooralsnog nog wel gebruikt. Dat zegt CBS-socioloog Tanja Traag in reactie op een oproep van demissionair onderwijsminister Robbert Dijkgraaf.
Dijkgraaf zei woensdag in een open brief aan toekomstige studenten af te willen van de termen hoog- en laagopgeleid. Deze volgens hem „hiërarchische aanduidingen” zouden suggereren dat de ene studie boven de andere staat. Traag van het CBS erkent dat. „Niemand vindt die termen fijn en dat is heel terecht. Daarom zoeken we naar alternatieven voor hoog- en laagopgeleid.”
Zo’n alternatief zou kunnen zijn om van theoretisch en praktisch opgeleid te spreken. Maar deze termen zijn volgens de socioloog ook „niet dekkend”. Traag: „Er zijn op de universiteit namelijk ook studenten die praktische beroepen leren, denk aan tandartsen en chirurgen. Wij kiezen er daarom in teksten steeds vaker voor om alles zo concreet mogelijk te benoemen, en bijvoorbeeld te spreken van mensen met een mbo-diploma, hbo- of wo-diploma.”
Binnen de hele rijksoverheid wordt gezocht naar een goed alternatief voor de woorden hoog- en laagopgeleid. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) is daar de voorloper in, vertelt Traag. Maar mede door de formatie is deze zoektocht nog niet afgerond. Het CBS zal de termen pas officieel veranderen als er vanuit het ministerie van OCW een besluit is genomen over wat deze worden.
Minister Dijkgraaf heeft al een suggestie voor een alternatief: de natuurkundige met een lange wetenschappelijke loopbaan noemt zichzelf liever „ver opgeleid”. Deze typering zou wat hem betreft ook passen bij een cameraman, sporter of muzikant die ver heeft doorgeleerd.
De bewindsman hoopt dat niet alleen ministeries, maar ook andere organisaties stoppen met de termen hoog- en laagopgeleid. Daar hoort wat hem betreft ook een andere manier van handelen bij. Dijkgraaf vindt bijvoorbeeld dat ook iemand die een mbo heeft afgerond en veel ervaring heeft, moet kunnen solliciteren naar een vacature voor iemand met een academisch denkniveau.
In 2016 voerde het CBS al eens een grote soortgelijke wijziging door. In dat jaar stopte het statistiekbureau met het gebruik van de woorden ‘autochtoon’ en ‘allochtoon’ in zijn datasets en publicaties. Sindsdien wordt gesproken van mensen met een Nederlandse of een migratieachtergrond.