Tsjechische inlichtingendiensten hebben een vermeend Russisch propagandanetwerk opgerold. Moskou steunde dat netwerk, zo stelt de Tsjechische premier Petr Fiala. Via de website Voice of Europe zou Rusland proberen om EU-lidstaten te ontmoedigen Oekraïne te steunen. Er zouden zelfs Europese politici zijn betaald om Ruslandgezinde verhalen te houden. Nieuwssite Denik K. noemt FVD-leider Thierry Baudet en FVD-Europarlementariër Marcel de Graaff als betrokkenen. Baudet wil niet reageren, De Graaff noemt de berichtgeving „pure laster”.

Dr. Ben de Jong, expert op het gebied van inlichtingendiensten, wijst er donderdag desgevraagd op dat Rusland al sinds jaar en dag de publieke opinie in het Westen probeert te beïnvloeden. „Al in de Koude Oorlog bediende Rusland zich van dit soort praktijken. In de jaren zeventig van de vorige eeuw probeerde Moskou bijvoorbeeld in de Bondsrepubliek Duitsland angst voor opkomend neonazisme aan te wakkeren. Op Joodse begraafplaatsen in West-Duitsland werden met dat doel hakenkruisen geklad. Die acties bleken te zijn georganiseerd door de KGB (vroegere geheime dienst in de Sovjet-Unie, JV)  en bevriende diensten. Doel van het Kremlin was om westerse allianties te ontregelen. De Russen hoopten dat NAVO-lidstaten gingen twijfelen over samenwerking met de Duitsers, omdat in West-Duitsland dan zogenaamd het nazisme sterk opleefde.”

In de jaren zeventig probeerde Moskou in de Bondsrepubliek Duitsland angst voor opkomend neonazisme aan te wakkeren

Ook de recente bekladdingen van gebouwen in Parijs lijken uit de koker van Moskou te komen. Kort na de Hamasterreur van 7 oktober vorig jaar verschenen op tal van plekken in de Franse hoofdstad davidsterren op panden. Dat zorgde voor veel onrust in onder meer de Joodse gemeenschap. Een pro-Russische ondernemer uit Moldavië zou enkele Moldaviërs hebben ingehuurd de panden te bekladden. De ondernemer beweerde dat de davidsterren bedoeld waren als steun voor Joden. De Franse krant Libération vond daarentegen op sociale media van de ondernemer geen steunbetuiging aan Joden, maar wel een antisemitische publicatie uit 2014 waarin werd geschreven dat „Joden vooraan staan in de nazistische staatsgreep en de destructie van Oekraïne”, zo berichtte de Volkskrant.

Zelfs in het recente massale geroddel over de –naar later bleek zieke– prinses Catherine Middleton zou Rusland een rol hebben gespeeld. De Amerikaanse krant The New York Times berichtte daar deze week over.

Wat beoogt Rusland met al dat kennelijke gestook in het Westen?

De Jong, die vorige maand in de Clingendael Spectator eenartikelschreef over heimelijke beïnvloeding door Rusland: „Poetin is uit op chaos in het Westen. Moskou wil een bres slaan in de eensgezindheid tussen bijvoorbeeld NAVO-landen. Voor Poetin is het Westen de Grote Vijand, met hoofdletter G en hoofdletter V. Dus als hij de westerse samenleving kan destabiliseren, is dat voor hem alleen maar positief.”

FVD-leider Baudet en zijn partijgenoot Marcel de Graaff zouden aan de leiband van Moskou lopen. Hoe oordeelt u daarover?

„De Russen zoeken bij voorkeur mensen die Moskou redelijk goedgezind zijn. Dat is uiteraard het geval bij Baudet en zijn maten. Hij noemde de Russische inval in Oekraïne „het meest hoopvolle” in zijn leven. Baudet ziet de Russische oorlog als een strijd tegen het door hem zo verfoeide globalisme.

Rusland probeert verdeeldheid te zaaien in dat deel van de samenleving, ook in Nederland, dat niet staat te trappelen om Oekraïne te steunen. Poetin en de zijnen bieden extreemrechts graag de helpende hand. De partij van de Franse politica Marine le Pen bijvoorbeeld kon nergens bij een bank in Frankrijk geld lospeuteren. Een aan Rusland gelieerde bank schoot haar te hulp.

De Russen zoeken bij voorkeur mensen die Moskou redelijk goedgezind zijn

Bedenk dat Rusland op tal van manier mensen beïnvloedt. Het effect daarvan is moeilijk te meten. Baudet hoeft niet per se geld van Moskou te hebben gekregen. Een andere optie is dat Moskou de FVD-leider allerlei ideeën influistert om Poetinvriendelijke politiek te bedrijven.

De Ruslandgezinde CDA-politicus René van der Linden had frequent contact met een officier van de Russische militaire inlichtingendienst. Hij kreeg van Moskou allerlei snoepreisjes en overnachtingen in dure hotels aangeboden. Berucht is de zaak rond de Duitse journalist Hubert Seipel. Hij schreef diverse Poetinvriendelijke boeken. Zonder problemen kon hij de Russische president eindeloos interviewen. Recent bleek dat Seipel via een bankrekening op de Caraïben 600.000 euro kreeg toegespeeld van een met Poetin bevriende Russische oligarch.”

Nederland kent de vrijheid van meningsuiting. Politici mogen het opnemen voor Poetin. Hoe kijkt u daarnaar?

„Voor democratische overheden doemt een lastig dilemma op. Bekend is dat Rusland op grote schaal systematisch westerse samenlevingen probeert te ondermijnen. Tegelijk heeft Baudet de vrijheid Poetin te bewonderen. Hoe anders is de situatie voor tegenstanders van Poetin in Rusland. Die kunnen dat zomaar met de dood bekopen. Erik Akerboom, baas van de geheime dienst AIVD, heeft de FVD-leider kennelijk in 2020 in een gesprek gewaarschuwd voor Russische inmenging. Maar ik denk niet dat Baudet die waarschuwing serieus neemt.”