Spannende, mogelijk zelfs cruciale week in formatie nieuw kabinet
Het wordt een spannende en mogelijk zelfs cruciale week in de formatie voor een nieuw kabinet. Informateur Kim Putters moet PVV, VVD, NSC en BBB op de een of andere manier tot elkaar zien te brengen. Over een week moet hij zijn eindverslag naar de Tweede Kamer sturen. Tot nu toe zit er weinig schot in de zaak. Als deze vier partijen niet tot overeenstemming kunnen komen over samenwerking in een kabinet van welke vorm dan ook, ligt het speelveld nagenoeg weer helemaal open. Al is er van een open speelveld eigenlijk geen sprake.
Putters gaat maandag zijn derde week als informateur in. Nadat hij zich in zijn eerste week vooral door kenners had laten bijpraten over verschillende kabinetsvormen, sprak hij vorige week met alle fractievoorzitters, behalve met die van DENK. Die had de uitnodiging afgeslagen. Vrijwel iedereen had dezelfde boodschap aan Putters: PVV, VVD, NSC en BBB moeten een meerderheidskabinet zien te vormen.
PVV-leider Geert Wilders wil dat ook het liefst, maar kan leven met een minderheidskabinet of een extraparlementair kabinet. BBB lijkt alles best te vinden, als ze maar mogen meeregeren. VVD en NSC zien een meerderheidskabinet met de vier partijen niet zitten. VVD wilde aanvankelijk eerst gedogen, al wil partijleider Dilan Yeşilgöz nu een extraparlementair kabinet, maar alleen als NSC dat ook wil. Omtzigt sluit dat niet uit, maar lijkt het liefst hooguit een minderheidskabinet te willen gedogen.
Nadat Putters de afgelopen week de vier partijleiders een aantal keren afzonderlijk had gesproken, gaat hij maandag in duo’s met ze om tafel. Als eerste ontvangt hij Yeşilgöz en Omtzigt. Zij zullen waarschijnlijk door Putters worden doorgezaagd over wat ze nu écht willen. Als daar onduidelijkheid over blijft bestaan, komt de formatie opnieuw in een impasse.
Als dat aan het einde van de week inderdaad de conclusie is, zal Putters mogelijk in zijn eindverslag moeten schrijven dat er serieus naar een extraparlementair kabinet moet worden gekeken. Niemand is daar écht enthousiast over. Een andere mogelijkheid is te onderzoeken of een meerderheidskabinet kan worden gevormd met bijvoorbeeld GroenLinks-PvdA, NSC, VVD en D66. Zij hebben samen 78 van de 150 zetels in de Tweede Kamer. Probleem is dat verkiezingswinnaar PVV buitenspel komt te staan. Ook de VVD staat niet om samenwerking met GroenLinks-PvdA te springen.
De ‘dreiging’ van een dergelijk kabinet kan Putters mogelijk helpen om deze week een impasse te voorkomen.